Jupiter ondergaat ene metamorfose na de andere

Wat is er toch aan de hand met Jupiter? De planeet wordt de laatste jaren opvallend vaak bekogeld met meteorieten, delen van de atmosfeer veranderen van kleur, aan de ene kant ontstaan wolken en aan de andere kant verdwijnen ze. Jupiter lijkt in zijn geheel een metamorfose te ondergaan, zo concluderen wetenschappers.

“De veranderingen die we op Jupiter zien, betreffen de gehele planeet,” vertelt onderzoeker Glenn Orton. “Sommige veranderingen hebben we al wel eens eerder gezien (…) andere veranderingen hebben we decennia op rij niet gezien en sommige gebieden zijn nog nooit in zo’n staat geweest als nu. Tegelijkertijd hebben we Jupiter nog nooit zo vaak door meteorieten geraakt zien worden. We proberen nu uit te zoeken waarom dit allemaal gebeurt.”

Stroken
Dat er wel iets gaande is, moge duidelijk zijn. De onderzoekers bestudeerden beelden en kaarten van Jupiter die tussen 2009 en 2012 zijn gemaakt. Ze zagen op de beelden hoe een prominente strook ten zuiden van de evenaar vervaagde en weer terugkwam. En hetzelfde bleek te gebeuren met een strook ten noorden van de evenaar. Deze werd in 2011 witter dan deze de afgelopen honderd jaar ooit is geweest en sinds maart van dit jaar wordt de band weer donkerder.

WIST U DAT…

…wetenschappers nog niet zo lang geleden het kleinste maantje van Jupiter hebben ontdekt?

Straling
Maar daar blijft het niet bij. Infraroodbeelden van de planeet laten zien dat er ook iets gaande is met de straling die uit een hele diepe laag van Jupiters atmosfeer komt zetten. Op infraroodbeelden zijn plaatsen waar dat gebeurt te zien als hotspots. De hotspots verdwenen tussen 2010 en 2011, maar in juni van dit jaar kwamen ze weer terug. En dat valt dus mooi samen met het witter en weer donkerder worden van de strook ten noorden van de evenaar.

Meteoriet
Een ander opvallend fenomeen zijn de inslagen. Sinds 2010 zijn er drie meteorieten op Jupiter ingeslagen, de laatste raakte de gasplaneet vorige maand. Een primeur: in zo’n korte periode zijn nog nooit zoveel inslagen waargenomen. Toch denken onderzoekers dit wel te kunnen verklaren. De meeste inslagen werden ontdekt door amateur-astronomen die dankzij steeds betere training en apparatuur dit soort ontdekkingen kunnen doen. Onderzoekers vermoeden dan ook dat Jupiter altijd al door veel meteorieten werd geraakt, maar dat veel inslagen aan ons voorbij gingen. Tot de amateur-astronomen hun kijkers op Jupiter richtten.

En daarmee lijkt in ieder geval één prangende vraag beantwoord. Maar er blijven er nog genoeg over. Astronomen houden Jupiter dan ook nauwlettend in de gaten en blijven zoeken naar verklaringen voor het vreemde gedrag van de planeet.

Bronmateriaal

"Jupiter: Turmoil from Below, Battering from Above" - NASA.gov
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA / IRTF / JPL-Caltech / NAOJ / A. Wesley / A. Kazemoto / C. Go.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd