Hoe verandert een kameleon van kleur? Eindelijk zijn wetenschappers eruit. De kameleon rommelt niet – zoals gedacht – met zijn pigmenten, maar reorganiseert nanokristallen in zijn huidcellen.
Mannelijke kameleons moeten ver gaan om de aandacht van een vrouwtje te trekken. Ze moeten in korte tijd al hun kleuren laten zien en de ene levendige kleur voor de andere inwisselen. Sommige soorten kameleons hebben daar maar één of twee minuten voor nodig. Hoe doen ze dat toch?
Optische interferentie
Onderzoekers van de universiteit van Genève komen met een antwoord op die goede vraag. “Deze kleuren worden gegenereerd zonder pigmenten, via optische interferentie,” stelt onderzoeker Michel Milinkovitch. “Deze interferentie is het resultaat van een interactie tussen bepaalde golflengtes en nanoscopische structuren zoals kleine kristallen die aanwezig zijn in de huid van de reptielen.”
Reflectie
Wanneer de kameleon rustig is en er niemand versierd hoeft te worden, zijn de nanokristallen georganiseerd in een dicht netwerk en reflecteren blauwe golflengtes. “Wanneer de kameleon opgewonden is, wordt het netwerk nanokristallen minder dicht, waardoor andere kleuren gereflecteerd worden, zoals geel of rood,” vertellen onderzoekers Jérémie Teyssier en Suzanne Saenko.
Uit het onderzoek van de wetenschappers blijkt bovendien dat deze kristallen niet alleen aanwezig zijn in de bovenste laag van de huidcellen, maar ook ietsje dieper. De kristallen daar zijn groter en iets minder goed georganiseerd. “Ze reflecteren een substantieel deel van het licht op de infrarode golflengte,” vertelt Milinkovitch. En daarmee vormen deze kristallen een prima bescherming tegen de zon.
