Kan een helikopter vliegen op Mars? Over 2,5 week weten we het misschien al!

NASA wil vanaf 8 april gaan proberen om Marshelikopter Ingenuity de lucht in te krijgen.

Dat heeft de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie zojuist bekend gemaakt. Als de eerste vlucht goed verloopt, is dat een enorme primeur. Nog nooit heeft een helikopter op een andere planeet dan de aarde gevlogen.

Voorbereidingen
De voorbereidingen voor de eerste vlucht zijn momenteel in volle gang. Zo begeeft Marsrover Perseverance – die Ingenuity nu nog bij zich draagt – zich momenteel naar de plek waar de testvluchten plaats moeten vinden. Deze locatie is zorgvuldig gekozen; het gaat om een gebied dat vrij vlak is en weinig obstakels kent.

Perseverance moet de helikopter naar het hart van dit 10 bij 10 meter grote buitenaardse ‘helikopterplatform’ brengen. Zodra zowel Perseverance als Ingenuity bevestigen dat die plek bereikt is, zal begonnen worden om de helikopter los te koppelen van de rover. Dat proces zal naar verwachting zo’n zes dagen in beslag nemen. Maar het kan ook zomaar langer gaan duren, waarschuwt Farah Alibay. “Zodra we beginnen met loskoppelen, is er geen weg terug meer. Alle activiteiten worden zorgvuldig gecoördineerd, zijn onomkeerbaar en afhankelijk van elkaar. Als er ook maar één aanwijzing is dat iets niet gaat zoals verwacht, kunnen we zomaar besluiten om een dag of langer te wachten, tot we een beter idee hebben van wat er gaande is.”

30 dagen
Zodra de helikopter los is van Perseverance, krijgt de rover de opdracht om zich zo snel mogelijk uit de voeten te maken. “Zodra we loskomen van Perseverance en die laatste 13 centimeter naar het oppervlak afleggen, willen we dat onze grote vriend (Perseverance, red.) zo snel mogelijk wegrijdt, zodat we de zonnestralen op het zonnepaneel kunnen krijgen en de accu’s (van Ingenuity, red.) kunnen opladen,” aldus Bob Balaram. Kort daarna gaat ook de klok lopen; NASA verwacht Ingenuity vanaf het moment dat de helikopter op eigen benen staat zo’n 30 dagen in leven te kunnen houden.

Kiekeboe!
Dit weekend werd de kap die Ingenuity – die zich aan de onderzijde van Perseverance bevindt – tijdens de reis en afdaling naar Mars beschermde, al afgeworpen. Waardoor we voor het eerst sinds de aankomst op Mars een glimp van de helikopter konden opvangen.

De eerste nacht
Het loskoppelen van Ingenuity wordt dus spannend. Maar de eerste nacht die de helikopter alleen op Mars doorbrengt, zorgt bij de betrokken wetenschappers ongetwijfeld ook voor samengeknepen billen. “De helikopter op het oppervlak krijgen, is een enorme uitdaging,” bevestigt Balaram. “Maar het overleven van de eerste nacht op Mars, in zijn eentje, zonder dat de rover bescherming biedt en de helikopter van energie voorziet, is een nog grotere uitdaging.” Niet in de laatste plaats, omdat de temperaturen ‘s nachts tot wel negentig graden onder het vriespunt kunnen dalen en de helikopter op de dag ervoor dus voldoende energie moet verzamelen om zich ‘s nachts warm te kunnen houden.

Testen
Als de helikopter de eerste nacht op Mars overleeft, zullen onderzoekers de dagen erna gebruiken om zich zo goed mogelijk op de eerste vlucht voor te bereiden. En wel door alle systemen nog eens te testen en bijvoorbeeld de rotor van de helikopter – terwijl deze gewoon op de grond blijft staan – alvast eens een keertje op volle kracht te laten draaien.

Eerste vlucht
Als dat allemaal goed gaat, komt de eerste vlucht echt in zicht. Wanneer die precies plaats gaat vinden, is niet met zekerheid te zeggen, omdat dat ook sterk afhankelijk is van de weersomstandigheden, en dan met name de wind op Mars. NASA verwacht er vanaf 8 april in ieder geval klaar voor te zijn. Hoe de eerste testvlucht eruit gaat zien, is ook al bekend. De helikopter zal met een snelheid van 1 meter per seconde naar een hoogte van 3 meter vliegen, daar 30 seconden blijven hangen en vervolgens weer terugkeren naar het Marsoppervlak. Als de eerste vlucht goed verloopt, hoopt NASA in de weken erna nog meer testvluchten te maken, waarbij de helikopter steeds ietsje hoger en verder vliegt.

Lastige klus
Een succesvolle testvlucht is zeker niet gegarandeerd. Zoals gezegd heeft men nog nooit eerder geprobeerd om op Mars te vliegen. Dat het een stuk lastiger is dan op de aarde, staat ondertussen vast. De atmosfeer van Mars heeft namelijk een veel kleinere dichtheid van die van de aarde. Het betekent bijvoorbeeld dat de rotor van de helikopter veel sneller moet draaien om in de lucht te blijven. De vleugels van Ingenuity zijn daarom ontworpen om tot wel meer dan 2500 omwentelingen per minuut te maken.

Demonstratiemissie
Uit de testvluchten moet duidelijk worden of het mogelijk is om op Mars een helikopter in de lucht te brengen en houden. De missie van Ingenuity moet dan ook echt gezien worden als een experiment, zo benadrukt MiMi Aung, projectmanager van de missie. “We willen zien of we kunnen vliegen op Mars. Er zijn geen wetenschappelijke instrumenten aan boord en we gaan niet proberen om wetenschappelijke informatie te verkrijgen.”

Als de missie goed verloopt, kan deze de weg vrijmaken voor toekomstige missies waarbij Marshelikopters wél onderzoek gaan doen op de rode planeet. “Toen NASA’s Sojourner-rover in 1997 landde op Mars, toonde deze aan dat het mogelijk was om op Mars te rijden en dat heeft de manier waarop we Mars verkennen, radicaal veranderd,” aldus Lori Glaze, directeur van de Planetary Science Division van NASA. “Op vergelijkbare wijze willen we te weten komen of Ingenuity potentie heeft voor toekomstig wetenschappelijk onderzoek. Ingenuity is een demonstratiemissie (…) die – als deze succesvol verloopt – onze horizon kan verbreden en ons meer mogelijkheden geeft om Mars te verkennen.”

Bronmateriaal

"NASA Ingenuity Mars Helicopter Prepares for First Flight" - NASA
Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA / JPL-Caltech

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd