Europese Commissie wil daarnaast ook plastic bordjes, roerstaafjes en ballonstaafjes verbieden.
De Europese Commissie maakte de plannen gisteren bekend. De Commissie wil de plastic vervuiling terugdringen door nieuwe regels op te stellen omtrent de tien plastic producten die het vaakst op Europese stranden en in Europese zeeën worden aangetroffen. Ook wil de Europese Commissie dat er regels worden opgesteld voor visgerei dat nogal eens – hetzij expres of per ongeluk – op zee achterblijft. Samen vormen deze producten zo’n 70% van al het afval dat in zee drijft.
Verantwoordelijk
“Plastic kan fantastisch zijn, maar we moeten het verantwoordelijker gaan gebruiken,” vindt Jyrki Katainen, vice-president van de Europese Commissie. “Wegwerpplastics zijn zowel economisch als milieutechnisch gezien geen verstandige keuze en de voorstellen van vandaag helpen bedrijven en consumenten om duurzamere alternatieven te gaan gebruiken.”
Plastic roerstaafjes
Nadat de plastic tasjes in veel Europese landen al in de ban zijn gedaan, gaat de Europese Commissie nu nog een flinke stap verder. De Commissie wil plastic wattenstaafjes, bestek, bordjes, rietjes, roerstaafjes en ballonstaafjes verbieden. Deze voorwerpen mogen in de toekomst alleen nog maar van duurzamere materialen worden gemaakt. Wegwerpflesjes gemaakt van plastics worden alleen nog maar toegestaan wanneer hun dopjes aan de fles vast zitten. Daarnaast verwacht de Europese Commissie dat de lidstaten het gebruik van plastic drinkbekers en voedselverpakkingen terugdringen. Ook stelt de Europese Commissie voor om op verpakkingen van vochtige doekjes en ballonnen duidelijk te vermelden hoeveel plastic erin zit, welke impact deze op het milieu kunnen hebben en hoe men zich van overbodig geworden ballonnen of vochtige doekjes moet ontdoen.
Parlement
Het is zomaar een greep uit de plannen van de Europese Commissie. Of de plannen werkelijkheid worden, zal in de nabije toekomst blijken. Het voorstel gaat nu naar het Europese Parlement en de Europese Raad. De Europese Commissie heeft gevraagd het voorstel met prioriteit te behandelen, zodat er voor mei 2019 nog een knoop kan worden doorgehakt.
Circulaire economie
Deskundigen zijn enthousiast over de maatregelen. “De voorgestelde ban in de EU van wegwerpplastics en dan met name plastic rietjes en wattenstaafjes is heel welkom en veelbelovend nieuws,” vindt onderzoeker Paul Harvey, verbonden aan de Macquarie University in Australië. “Vervuiling door wegwerpplastic is één van de belangrijkste milieurampen van deze generatie.” Tegelijkertijd klinkt er ook enige kritiek. Zo moeten we zeker niet denken dat deze maatregelen afdoende zijn, stelt onderzoeker Sunil Herat, verbonden aan Griffith University. “Er is onmiddellijke en urgente actie nodig om te voorkomen dat al dat plastic onze oceanen binnengaat. Op dit moment kunnen we overwegen om sommige plastics in de ban te doen. En dat is ook wat in veel landen en gebieden wereldwijd gebeurt.” Maar op lange termijn hebben we een andere benadering nodig: die van de circulaire economie. “Waarbij gebruikte plastics een grondstof worden in plaats van afval.”
Daarnaast is het volgens onderzoeker Belinda Christie, verbonden aan de Swinburne University of Technology, zaak dat we goed kijken door welke materialen we het verboden plastic gaan vervangen. “We moeten oppassen dat het ene probleem niet zomaar vervangen door het andere. Groenere ‘afbreekbare’ plastics worden vaak in de markt gezet als de oplossing voor ons plasticprobleem op het land en in de oceanen, maar we moeten verder kijken. Om deze afbreekbare plastics te creëren is nog steeds energie nodig en daarmee dragen ze nog steeds bij aan klimaatverandering. Veel van de plastics met het stempel ‘afbreekbaar’ worden alleen bij hogere temperaturen afgebroken – rond 50 graden Celsius – en als ze direct aan UV-licht worden blootgesteld, dus wanneer ze in de oceaan belanden of op de stortplaats, kunnen ze nog steeds niet afbreken (…) Dus hoewel het een enorme overwinning is voor de EU als deze plastic in de ban gaan, moeten we ook de manieren waarop we met wegwerpplastics omgaan, overwegen, in plaats van de ene plastic enkel in te wisselen voor de andere.”
Het moge duidelijk zijn: de EU kan met deze maatregelen een grote stap in de juiste richting zetten. Maar daarmee zijn we er nog niet. Zo zullen we goed na moeten denken over de materialen waarmee we bijvoorbeeld de plastic rietjes gaan vervangen (wat denk je van rietjes van bamboe?) en uiteindelijk is het vooral belangrijk dat bij consumenten de knop omgaat en we op een andere manier naar materialen en spullen gaan kijken. Want hoe gek is het eigenlijk dat we sommige spullen – ongeacht of ze nu van afbreekbare materialen zijn gemaakt of niet – na één keer gebruikt te hebben, weggooien?
