Kan oma niet slapen? Misschien is ze neuronen kwijt!

slapeloosheid

Oudere mensen hebben vaak slaapproblemen en lang konden onderzoekers dat niet verklaren. Maar een nieuwe studie brengt daar verandering in: het heeft alles te maken met een verlies aan neuronen in een specifiek deel van het brein.

Enkele jaren geleden ontdekten onderzoekers dat zich in het brein van ratten een ‘slaapknop’ bevond. Die slaapknop bestond uit een groepje hersencellen die arousal systemen (systemen die een rol spelen bij de activatie van het centrale en autonome zenuwstelsel) in het brein ‘uitschakelden’ zodat de dieren in slaap konden vallen. “Onze experimenten met ratten toonden aan dat wanneer sommige van deze neuronen verloren gingen, de ratten last kregen van slapeloosheid,” vertelt onderzoeker Clifford Saper. “Ze sliepen de helft minder dan normaal en de tijd die ze sliepen was gefragmenteerder.”

Slapen

Gemiddeld slapen mensen die in de zeventig zijn één uur minder dan mensen die in de twintig zijn. Behalve dat slapeloosheid heel vervelend is, kan het ook leiden tot allerlei gezondheidsproblemen. Denk aan een hogere bloeddruk en een grotere kans op vaatziekten.

Mensen
De onderzoekers vroegen zich af of die resultaten ook voor mensen golden. Ze wisten dat in het menselijk brein – op ongeveer dezelfde plek – ook remmende hersencellen te vinden waren. Het gaat om de nucleus praeopticus ventrolateralis-hersencellen. De nucleus praeopticus ventrolateralis is een kerngebied in het brein dat de alertheid en arousal onderdrukt waardoor we in slaap kunnen vallen. De onderzoekers vroegen zich af of het verloren gaan van deze hersencellen ook resulteerde in slaapproblemen. Om dat te achterhalen, analyseerden ze gegevens uit het Rush Memory and Aging Project. Dit project startte in 1997 met bijna duizend gezonde 65-jarigen. Die 65-jarigen werden tot aan hun dood gevolgd en na hun dood werd hun brein door wetenschappers bestudeerd. Sommige proefpersonen kregen na 2005 gedurende tien dagen een armbandje om de pols dat al hun bewegingen monitorde en dus ook bijhield wanneer de proefpersonen sliepen. De onderzoekers verzamelden voor hun studie de gegevens van 45 inmiddels overleden proefpersonen die ook zo’n armbandje hadden gedragen.

Verband
Ze ontdekten dat er een verband was tussen het aantal nucleus praeopticus ventrolater-neuronen en het slaapgedrag van de proefpersonen. “Hoe minder neuronen, hoe gefragmenteerder hun slaap werd.” De proefpersonen met de meeste neuronen (meer dan 6000) brachten vijftig procent van de tijd dat ze sliepen door in een langdurige slaap, terwijl proefpersonen met de minste neuronen (minder dan 3000) minder dan veertig procent van hun nachten langdurig sliepen. Het onderzoek toonde bovendien aan dat slaapproblemen onder mensen met Alzheimer in de meeste gevallen verband hield met een verlies aan neuronen.

“Bij veel oudere mensen is het mechanisme dat aan slapeloosheid en andere verstoorde slaappatronen ten grondslag ligt, onbekend,” vertelt onderzoeker Andrew Lim. “Wij komen met bewijs dat een verlies aan neuronen in een specifiek deel van het brein dat de slaap reguleert een belangrijke bijdrage levert aan slapeloosheid onder veel ouderen. Deze resultaten kunnen op een dag leiden tot nieuwe behandelingen tegen slapeloosheid onder ouderen. En aangezien recent onderzoek suggereert dat slapeloosheid mensen vatbaarder maakt voor Alzheimer of Alzheimer bevordert, kan het zelfs leiden tot middelen om de progressie van Alzheimer te voorkomen of vertragen.

Bronmateriaal

"Can't sleep? Blame these neurons" - Utoronto.ca
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door Martino Sabia (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd