Kleine libelle blijkt recordbrekend lange afstanden af te leggen

Genen verraden dat dit kleine insect extreem lange afstanden aflegt en duizenden kilometers over oceanen vliegt om andere continenten te bezoeken.

Dat hebben onderzoekers ontdekt. Ze beschrijven hun bevindingen in het blad PLoS ONE.

Genen
De onderzoekers bestudeerden de genen van populaties Pantala flavescens in Texas, het oosten van Canada, Korea, Japan, Zuid-Amerika en India. Tot hun verrassing waren de genetische profielen van de libellen – ongeacht waar ze zich bevonden – sterk vergelijkbaar. En dat is maar op één manier te verklaren. “Als Noord-Amerikaanse Pantala enkel paarden met Noord-Amerikaanse Pantala en Japanse Pantala alleen paarden met Japanse Pantala, zouden we verwachten dat de genetische resultaten sterk van elkaar verschillen,” vertelt onderzoeker Jessica Ware. “Maar dat zien we niet en het suggereert dat hun genen zich gemixt hebben.” Dat kan alleen als de libellen grote afstanden afleggen en van continent naar continent reizen.

Pantala flavescens. Afbeelding: Greg Lasley.
Pantala flavescens. Afbeelding: Greg Lasley.

Met de wind mee
Het is een opmerkelijke prestatie voor zo’n klein insect. En die prestatie wordt mede mogelijk gemaakt door hun lijfje dat speciaal gebouwd lijkt te zijn voor zo’n avontuur. Zo kan het insect zich dankzij zijn speciale vleugels mee laten voeren door de wind. “Ze slaan, slaan en slaan met hun vleugels en zweven dan gedurende een lange periode, waarbij ze minimale hoeveelheden energie verbruiken,” stelt Ware.

Op zoek naar vochtige gebieden

Eerder waren onderzoekers er al getuige van dat libellen de Indische Oceaan overstaken en zo van Azië naar Afrika reisden. “Ze gaan van India – waar het droog is – naar Afrika waar het regenseizoen heerst en blijkbaar doen ze dat één keer per jaar,” vertelt onderzoeker Daniel Troast. Pantala heeft vocht nodig om zich te kunnen voortplanten en waarschijnlijk is dat de reden dat de libellen de trip maken. Overigens komt waarschijnlijk maar een klein deel van de libellen veilig op de eindbestemming aan. Velen leggen tijdens de gevaarlijke reis het loodje, maar zolang genoeg libellen het eindpunt halen en zich daar voortplanten, vormt het verlies van vele soortgenoten geen gevaar voor de soort.

Reisschema en route
Welke route de libellen volgen om van continent naar continent te reizen, is op dit moment onduidelijk. Het ‘reisschema’ verschilt bovendien waarschijnlijk van libelle tot libelle. De sterksten vliegen wellicht in één keer naar hun eindbestemming, terwijl anderen wellicht tussenstops maken als ze een poeltje met zoet water tegenkomen. De libellen hebben zoet water nodig om zich voort te kunnen planten en zodra ze dat onderweg spotten – bijvoorbeeld op een eilandje in de oceaan – is het niet onaannemelijk dat ze afdalen, zich daar voortplanten en vervolgens met hun jongen doorreizen.

Recordbrekend
Hoe de libellen het ook precies doen, één ding lijkt vast te staan: ze verpulveren alle records. “Van monarchvlinders werd gedacht dat ze de verst migrerende insecten waren,” stelt onderzoeker Daniel Troast. De vlinders gaan zo’n 4000 kilometer ver van huis. “Maar Pantala vernietigt elk migratierecord dat monarchvlinders hebben.” Naar schatting reizen de libellen tot wel 7000 kilometer ver.

Wie denkt dat alle libellen zo reislustig zijn, heeft het mis. De onderzoekers wijzen erop dat de libelle ook familieleden heeft die hun hele leven doorbrengen in het vijvertje waarin ze geboren zijn.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd