Nieuw onderzoek veegt het idee dat veranderingen in het klimaat leidden tot culturele en technologische innovaties in de Steentijd van tafel.
Tot die conclusie komen Engelse onderzoekers na onderzoek in het zuiden van Afrika. Ze richtten zich op voorwerpen uit de Middle Stone Age (MSA): een periode uit de Afrikaanse prehistorie die ongeveer 300.000 jaar geleden begon. Deze periode wordt gekenmerkt door tal van culturele en technologische innovaties onder mensen in het zuiden van Afrika. Mensen gingen ‘opeens’ gereedschappen van botten maken, oker produceren en verwerken en voorzagen hun eigen lichaam van ornamenten.
Klimaatverandering
Wat was de drijvende kracht achter die innovaties? Klimaatverandering, zo stelden verschillende onderzoekers. Het is geen gekke gedachte. Wanneer het klimaat (en dus vaak ook de leefomgeving) verandert, moeten mensen zich aanpassen. Ze moeten creatief zijn en dat kan leiden tot allerlei innovaties.
Eierschalen
Maar nieuw onderzoek stelt nu dus dat klimaatverandering niet de drijvende kracht achter deze innovaties uit de Steentijd was. De onderzoekers trekken die conclusie nadat ze onder meer eierschalen van struisvogels en resten van zoogdieren en schelpdieren bestudeerden. De objecten waren afkomstig van twee plekken in het zuiden van Afrika (de Blombos-grot en Klipdrift Shelter) en tussen de 98.000 en 59.000 jaar oud. Veranderingen in het klimaat en het leefgebied worden in de isotopen van deze dierlijke resten gereflecteerd.
Uit het onderzoek blijkt dat veranderingen in het klimaat en het leefgebied in ieder geval op deze twee plaatsen niet samenvallen met de technologische en culturele innovaties. Het suggereert dat klimaatverandering niet de drijvende kracht achter deze innovaties is geweest. “Hoewel er veranderingen in het klimaat en het leefgebied optraden, vielen deze niet samen met culturele innovaties, waaronder persoonlijke versiering of het verschijnen van complexe gereedschappen,” stelt onderzoeker Patrick Roberts. “Dat suggereert dat we moeten overwegen dat andere factoren in dit deel van onze evolutie de drijvende kracht achter innovaties waren.”
