Klimaatverandering raakt rijkste natuurgebieden op aarde hard

Maar liefst de helft van alle plant- en diersoorten in deze gebieden dreigt door opwarming te verdwijnen.

En dat leidt tot een enorm verlies aan biodiversiteit, oftewel een verarming van deze natuurgebieden. Dat stellen onderzoekers in het blad Climatic Change.

Rijke gebieden
Bij rijke natuurgebieden moet je onder meer denken aan gebieden zoals de Amazone, Madagaskar, maar ook de savannes van zuidelijk Afrika en het Middellandse Zeegebied. Het zijn regio’s met een enorme biodiversiteit, die veelal ook soorten herbergen die nergens anders te vinden zijn.

Panda’s en tijgers

Soorten die door klimaatverandering in de problemen dreigen te komen:
zeeschildpadden: het geslacht van jongen wordt bepaald door de temperatuur van het zand waarin de eieren worden gelegd. Onderzoekers zijn dan ook bang dat er in de toekomst alleen maar vrouwtjes geboren worden. Daarnaast vormt ook de stijgende zeespiegel een gevaar voor de zeeschildpadden; hierdoor veranderen of verdwijnen de stranden waarop zij hun eieren leggen.
reuzenpanda’s: hun belangrijkste bron van voedsel – bamboe – kan het tempo van de opwarming niet bijhouden en wordt mogelijk schaarser. En dat brengt reuzenpanda’s in de problemen. Onderzoekers vrezen dat de dieren – die toch al berucht zijn vanwege hun langzame voortplanting – het paren gaan uitstellen of de ontwikkeling van embryo’s vanwege een gebrek aan voedsel op pauze zetten.
de Bengaalse tijgers: maar liefst 96% van het in India en Bangladesh gelegen leefgebied van deze tijger dreigt door een stijgende zeespiegel onder water te verdwijnen.
berggorilla’s: zoals hun naam al doet vermoeden, leven ze in de bergen en dat betekent dat temperatuurstijging een serieuze bedreiging is. De gorilla’s kunnen namelijk niet onbeperkt hoger in de bergen gaan leven als het warmer wordt. Wat ook niet helpt, is dat ze in beschermde natuurgebieden leven die niet met elkaar in verbinding staan.

Uitsterven
Het onderzoek laat zien wat de rijke natuurgebieden op aarde te wachten staat als we de opwarming van de aarde geen halt toeroepen. In dit ‘business as usual-scenario’ stevent de aarde af op een opwarming van zo’n 4,5 graad. En dat heeft verstrekkende gevolgen voor bijvoorbeeld Madagaskar. Volgens de onderzoekers dreigt zo’n 60% van alle soorten op het eiland onder dit scenario plaatselijk uit te sterven. De Amazone dreigt 69% van zijn plantensoorten te verliezen en in het zuidwesten van Australië kan 89% van de amfibieën lokaal uitsterven. Ook zijn er grote zorgen over de Miombo Woodlands in zuidelijk Afrika: tot wel 90% van de amfibieën, 86% van de vogels en 80% van de zoogdieren dreigt hier bij een opwarming van 4,5 graad lokaal uit te sterven.

Een geduchte waarschuwing
“Dit onderzoek laat zien wat er op het spel staat als we geen actie ondernemen tegen klimaatverandering,” aldus Kirsten Schuijt, directeur van het Nederlandse Wereldnatuurfonds dat samen met onderzoekers van de University of East Anglia en de James Cook University aan de studie werkte. “Iconische natuurgebieden dreigen binnen enkele generaties onherkenbaar te veranderen en grotendeels verloren te gaan. Bedreigde diersoorten, van zeeschildpadden tot tijgers, kunnen de klappen van klimaatverandering mogelijk niet opvangen. En duizenden kleinere plant- en diersoorten die het fundament vormen van het leven dreigen lokaal uit te sterven. Dit raakt ook het leven van mensen die afhankelijk zijn van biodiversiteit. We kunnen dat rampscenario voorkomen, mits we de CO2-uitstoot snel, drastisch verminderen.”

Dat de opwarming van de aarde zulke grote gevolgen heeft voor de rijkste natuurgebieden op aarde heeft meerdere redenen. Allereerst hebben de meeste van deze gebieden al heel wat te verduren gehad; ze zijn versnipperd geraakt door aanleg van wegen en andere menselijke activiteiten. Het betekent dat veel diersoorten als het ware gevangen zitten in hun leefgebied; ze kunnen zich niet of nauwelijks verplaatsen naar nieuwe gebieden. Daarnaast gaat de opwarming voor veel soorten veel te snel. Planten, amfibieën en reptielen kunnen – zelfs als hun leefgebied niet versnipperd is – zich niet snel genoeg vanuit hun veranderende leefgebied verplaatsen naar een plek die beter in hun behoeften voorziet.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd