‘Klimaatverandering trakteert Alaska op tot wel drie keer meer onweersbuien’

En daarmee neemt ook de kans op natuurbranden fors toe.

Als er een gebied sterk onderhevig is aan verandering, dan is het Alaska wel. Door hogere temperaturen regent het er bijvoorbeeld steeds meer en maken de typische berkenbossen plaats voor veen- en moerasgebied. Maar dat is zeker niet het enige. Volgens onderzoekers zal het Alaskaanse klimaat later deze eeuw zo ingrijpend veranderen, dat het aantal onweersbuien verdrievoudigt. En daardoor neemt ook het risico op plotselinge overstromingen, aardverschuivingen en door bliksem veroorzaakte natuurbranden, fors toe.

Stormen
In de studie laten de onderzoekers zien dat het zee-ijs rond Alaska in de warmere maanden grotendeels plaats zou kunnen maken voor open water. Dit vormt vervolgens een grote bron van vocht voor de atmosfeer. Dit vocht, gecombineerd met warmere temperaturen die meer waterdamp vasthouden, zou – als we onverstoord doorgaan met het uitstoten van broeikasgassen – een drastische toename van het aantal zomerstormen kunnen gaan betekenen. De resultaten tonen aan dat met name vochtige luchtmassa’s uit ijsvrije gebieden van de Golf van Alaska, de Beringzee en de Noordelijke IJszee overvloedige brandstof zullen leveren voor die stormen. “Alaska kan zich opmaken voor drie keer zoveel stormen,” vertelt Andreas Prein. “En die stormen zullen ook nog eens intenser zijn.”

Temperatuurstijging
Het heeft natuurlijk alles te maken met klimaatverandering en de opwarming van de aarde. De temperaturen in Alaska lopen nu al gestaag op. En het ziet er niet naar uit dat dat op korte termijn gaat veranderen. Verwacht wordt dat Alaska tegen het einde van de eeuw – als we grote hoeveelheden broeikasgassen blijven uitstoten – tussen de zes en negen graden Celsius opgewarmd zal zijn. En dat is slecht nieuws. De uitgestrekte staat ondervindt namelijk nu al schadelijke gevolgen van hogere temperaturen, waaronder langere brandseizoenen, recordhittegolven, aardverschuivingen en wegkwijnend permafrost. Als er ook nog eens meer onweersbuien in Alaska zullen voorkomen, zou dit een grote verschuiving in het klimaat van de staat betekenen.

Heel Alaska
Deze hevige onweersbuien zullen zich bovendien over heel Alaska uitstrekken, zo voorspellen de onderzoekers. Zelfs de verre noordelijke regio’s, waar dergelijke stormen vanwege het betreffende klimaat heel onwaarschijnlijk zijn, zullen er niet aan kunnen ontkomen. In meer zuidelijke regio’s, waar tot op heden zo af en toe onweersbuien de revue passeren, zouden de stormen veel frequenter voor kunnen komen en nemen de piekbuien met meer dan een derde toe. Eerder ervaarde zuid-Alaska ongeveer eens per jaar een stevige onweersbui. Maar dit zou in het warme seizoen op kunnen oplopen tot eens per maand. Dit kan gepaard gaan met extreme regenval, waarbij de hoeveelheid regen per uur in de piek van de storm tot wel 37 procent kan toenemen.

In het noordpoolgebied onweert het dus niet vaak. Dat komt omdat er voor het ontstaan van een onweersbui warmte, vocht en tot op grote hoogte onstabiele lucht nodig is. Ingrediënten die veelvuldig aanwezig zijn in tropische gebieden, maar die in het barre noordpoolgebied een ware zeldzaamheid zijn.

De verontrustende bevindingen hebben verstrekkende gevolgen voor de 49e staat van de Verenigde Staten. Overstromingen zijn nu al een grote kostenpost in centraal Alaska. En natuurbranden die ontstaan door blikseminslagen vormen ook al een groot gevaar. “We vermoeden dat het toenemende aantal onweersbuien aanzienlijke gevolgen kan hebben,” stelt onderzoeker Basile Poujol. “Denk bijvoorbeeld aan een toename van overstromingen in het voorjaar, of de uitbraak van meer natuurbranden.” Volgens Prein kunnen de gevolgen van de toegenomen stormen bijzonder ernstig zijn, omdat het landschap zal worden hervormd door smeltend permafrost en de verplaatsing van boreale bossen. “De kans op plotselinge overstromingen en aardverschuivingen neemt zeker toe en het noordpoolgebied wordt veel ontvlambaarder,” zegt hij. “Het is moeilijk te bevatten wat de ecologische veranderingen in de toekomst zullen zijn.”

Het onderzoek is in goede overeenstemming met de al waargenomen toename van onweersbuien in Arctische gebieden. Halverwege 2019 detecteerden onderzoekers bijvoorbeeld op onweer op slechts 500 kilometer afstand van de Noordpool. Meteorologen waren met stomheid geslagen. Want onweer op de Noordpool? Dat kwam zelden voor. De onderzoekers uit de huidige studie onderstrepen dan ook het belang van vervolgonderzoek naar andere hooggelegen regio’s om te begrijpen of zich hier vergelijkbare veranderingen voordoen. “Het is heel belangrijk om gerichte, regionale klimaatmodelsimulaties uit te voeren die kleinschalige gebeurtenissen – zoals onweersbuien – kunnen vastleggen,” vertelt onderzoeker Andrew Newman. “Hierdoor gaan we meer begrijpen van de complexe manieren waarop klimaatverandering veel aspecten van het leven over de hele wereld zal beïnvloeden.”

Een gebied in transitie

De Arctische poolcirkel is een gebied in transitie. atuurbranden in het hoge noorden, extreem weinig zee-ijs, temperaturen tot 32 graden Celsius in Alaska, een ‘hittegolf’ in Groenland en blikseminslagen rond de Noordpool: er gebeuren vreemde dingen in de Arctische poolcirkel. Meer weten? Lees dan ook dit achtergrondartikel dat eerder op Scientias.nl verscheen.

Bronmateriaal

"Alaska thunderstorms may triple with climate change" - NCAR/UCAR

Afbeelding bovenaan dit artikel: Захари Минчев via Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd