Klimaatverandering verandert mens in heethoofd: meer geweld door opwarmende aarde

oorlog

Klimaatverandering brengt de nodige problemen met zich mee: onder meer een hogere zeespiegel, droogte, verwoestijning en extremer weer. En nu blijkt dat we aan dat rijtje nog een nieuw gevaar kunnen toevoegen: de medemens. Nieuw onderzoek toont aan dat een warmer klimaat bijdraagt aan meer conflicten en geweld.

Dat schrijven wetenschappers in het blad Science. Zelfs hele kleine afwijkingen van de normale temperatuur of hoeveelheid neerslag zijn al in staat om de kans op conflicten te doen stijgen.

Het onderzoek
De onderzoekers trekken die conclusie nadat ze 60 onderzoeken die draaiden om het verband tussen het weer en geweld, analyseerden. De studies waren vanuit verschillende takken van wetenschap uitgevoerd: de archeologie, economie, psychologie, enzovoort. Sommige onderzoeken gingen over moderne conflicten, anderen over situaties in een ver verleden (tot 10.000 voor Christus).

WIST U DAT…

…wetenschappers bomen willen gaan planten in de woestijn om de klimaatverandering af te remmen?

Resultaten
De onderzoekers bestudeerden de onderzoeken, rekenden de ruwe data nog eens door en berekenden zo de kans dat een heter en vochtiger klimaat tot meer conflicten zou leiden. Ze ontdekten dat het klimaat an sich niet de oorzaak is van geweld, maar dat het wel kan leiden tot extra spanning in de samenleving en zo een bijdrage levert aan meer geweld. Het gaat dan zowel om persoonlijk geweld en misdaden (zoals moord, verkrachting en huiselijk geweld) als om geweld tussen groepen (denk aan rellen, etnisch geweld en burgeroorlogen). Ook bleek een verandering in het klimaat te leiden tot abrupte veranderingen op het gebied van overheden en soms zelfs tot het ineenstorten van totale beschavingen (denk aan de Maya’s). Het effect van klimaatverandering op geweld tussen groepen bleek daarbij het meest uitgesproken te zijn. “We vonden elke keer hetzelfde patroon, ongeacht of we nu naar gegevens van Brazilië, Somalië, China of de VS keken,” legt onderzoeker Edward Miguel uit. “We denken vaak dat de moderne samenleving dankzij de technologische vooruitgang niet meer beïnvloed wordt door het milieu, maar onze resultaten trekken die opvatting in twijfel. Het klimaat blijkt een belangrijke rol te spelen bij het in standhouden van de vrede en het welzijn in alle samenlevingen.”

Conflicten
Zo bleek een afwijkend klimaat samen te vallen met meer huiselijk geweld in India en Australië, meer moorden in de VS en meer etnisch geweld in Zuid-Azië. Ook Nederland wordt in het onderzoek genoemd. Zo blijkt de politie meer geweld te gebruiken als het klimaat afwijkt. En ook in het verleden had klimaatverandering invloed op de kans op conflicten. Zo bleek een veranderend klimaat te leiden tot meer oorlogen in het middeleeuwse Europa en het ineenstorten van oude beschavingen zoals de Maya’s.

Kleine verandering, grote gevolgen
Verrassend genoeg hoeven de veranderingen in klimaat niet groot te zijn om tot meer conflicten te leiden. In het verleden blijken kleine veranderingen al voor grote conflicten te hebben gezorgd. En dat is het met hoog op de toekomst – waarin een snelle opwarming van de aarde voorspeld wordt – zorgwekkend. De onderzoekers berekenden dat de voorspelde opwarming van 2 graden Celsius in de komende decennia de kans op burgeroorlogen in tal van landen met wel meer dan vijftig procent vergroot.

WIST U DAT…

Belangrijk
Het onderzoek is belangrijk, vindt onderzoeker Solomon Hsiang. “Door al het onderzoek te bundelen, stellen we duidelijk vast dat er een causaal verband is tussen het klimaat en menselijke conflicten. Mensen zijn hier sceptisch over geweest, aangezien er hier en daar een onderzoek naar gedaan werd. Maar door al dat onderzoek te bundelen, kunnen we nu laten zien dat deze patronen zeer algemeen zijn. Ze zijn meer regel dan uitzondering. Het is geen vraag meer of er een verband is tussen het klimaat en conflicten.”

Nu is alleen nog de vraag hoe klimaatverandering er precies voor zorgt dat mensen de strijd met elkaar aangaan. De wetenschappers hebben daar wel ideeën over. Zo kunnen problemen als droogte en overstromingen leiden tot economische problemen. En bij zulke problemen gaan mensen op zoek naar een zondebok. Die vinden ze vaak in de vorm van de overheid of etnische minderheden. Dat kan weer leiden tot politieke onrust. Maar de onderzoekers wijzen er ook op dat hitte soms al genoeg is om mensen agressiever te maken. Dat blijkt wel uit een experiment dat in 1994 werd uitgevoerd. Politieagenten die in een warme kamer een simulatietraining ondergingen, trokken veel sneller hun wapen dan de politieagenten in een kamer met een aangename temperatuur. Nader onderzoek zal moeten uitwijzen hoe een warmer klimaat bijdraagt aan conflicten. “Zodra we dat weten, kunnen we gaan nadenken over effectief beleid of instellingen die het verband tussen het klimaat en conflicten kunnen managen of verbreken.”

Bronmateriaal

"Warmer climate strongly affects human conflict and violence worldwide, says study" - Berkeley.edu
"Cool heads likely won't prevail in a hotter, wetter world" - Princeton.edu
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door US Army (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd