Klimmen als een gekko? Je zou schoenmaat 145 moeten hebben!

Onderzoekers hebben ontdekt dat gekko’s wel zo’n beetje de grootste organismen zijn die tegen gladde verticale wanden op kunnen wandelen.

Gekko’s draaien er hun hand niet voor om: tegen supergladde, verticale muren op klimmen. Wetenschappers zijn er een beetje jaloers op. Al jaren proberen ze inzicht te krijgen in hoe de gekko dat precies doet en het vervolgens na te bootsen. Maar nieuw onderzoek haalt een streep door de rekening: mensen zullen nooit als een gekko tegen muren op kunnen lopen, tenzij ze kunnen leren leven met onmogelijk grote voeten.

Kleven
Dat gekko’s zelfs aan gladde wanden blijven plakken, hebben ze te danken aan bundels haartjes aan hun voeten. Die bundels haartjes lopen uit in een soort flapje. En die flapjes hechten zich door adhesie met honderdduizenden tegelijk aan een oppervlak. Het resultaat: de gekko blijft plakken.

Een gekko en een mier: ze kunnen allebei hetzelfde kunstje. Afbeelding: A Hackmann / D Labonte.
Een gekko en een mier: ze kunnen allebei hetzelfde kunstje. Afbeelding: A Hackmann / D Labonte.

Omvang
Maar de gekko is niet de enige die dit trucje gebruikt. Ook vliegen en sommige spinnen doen het. Wetenschappers hebben nu 225 verschillende soorten organismen die in staat zijn tot dit trucje bestudeerd. Ze waren vooral benieuwd naar de verhouding tussen het totale lichaamsoppervlak van de organismen en het lichaamsoppervlak dat ‘kleeft’. “Naarmate dieren groter worden, neemt de hoeveelheid lichaamsoppervlak per volume af,” legt onderzoeker David Labonte uit. “Een mier heeft veel lichaamsoppervlak en weinig volume en een blauwe vinvis heeft voornamelijk volume, maar niet veel oppervlak. Dat vormt een probleem voor grotere klimmende soorten, want wanneer ze groter en zwaarder worden, hebben ze meer kleefkracht nodig om aan een verticaal oppervlak te blijven plakken.” Maar ze hebben minder lichaamsoppervlak dat ze kunnen bedekken met ‘klevend’ materiaal. Het suggereert dat kleverige voeten voor grotere organismen geen optie zijn. Maar waar ligt die grens?

Onhandig
Bij de gekko, zo stellen de onderzoekers nadat ze 225 organismen – van mieren tot spinnen en boomkikkers tot gekko’s – bestudeerden. Zodra een dier groter dan een gekko aan een muur wil blijven kleven, dan moet zo’n groot deel van zijn lichaam met materiaal dat ‘kleeft’, bedekt zijn, dat het onhandig wordt. Neem bijvoorbeeld de mens. Als wij net zoals een gekko aan een muur zouden willen blijven plakken, dan zou 40 procent van ons totale lichaamsoppervlak bedekt moeten zijn met materiaal dat kleven mogelijk maakt. We zouden – als we alleen met onze voeten aan een muur willen plakken – schoenmaat 145 moeten hebben!

Er is echter nog een andere manier om – ook als je wat groter bent – aan muren te blijven plakken. En sommige kikkers zijn daar het levende voorbeeld van, zo blijkt uit het onderzoek. Zij hebben niet zozeer heel grote voeten, maar hun kleefkracht is gewoonweg groter.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd