Knorrende maag beschermt wellicht tegen de ziekte van Alzheimer

koekje

Hoort u uw buik knorren? Grijp dan niet gelijk naar een koekje of ander tussendoortje. Nieuw onderzoek suggereert dat dit hongergevoel ons brein kan beschermen tegen Alzheimer.

Neurodegeneratieve aandoeningen zijn leeftijd gerelateerde ziektes waarbij zenuwcellen afsterven. Alzheimer is de bekendste, maar ook andere vormen van dementie, Parkinson en andere ‘ouderdomsstoornissen’ vallen hieronder.

Veel dieronderzoeken tonen dat calorierestrictie kan beschermen tegen neurodegeneratieve aandoeningen en de levensduur mogelijk verlengt. Calorierestrictie is een dieet waarbij iemand net minder dat het gemiddelde eet, maar niet ondervoed raakt. Iemand krijgt ongeveer 20 tot 30 procent minder calorieën (energie) binnen, maar de voedingswaarde blijft gelijk. Over het algemeen betekent dit minder koolhydraten en vet eten en meer rauwkost. Het lichaam krijgt dus genoeg binnen, maar wel ‘compacter’, en dit kan voor een hongergevoel zorgen. Honger krijgt u wanneer de maag leeg is en toch begint te ‘kneden’. De maag geeft het signaal door aan het zenuwstelsel en in het brein wordt het gedetecteerd. Het manipuleren van dit signaal kan volgens het onderzoek in het blad PLoS One effectief werken tegen de cognitieve achteruitgang, net zoals calorierestrictie doet.

Onderzoek
Voor het onderzoek werden genetisch gemanipuleerde muizen gebruikt die zo waren ‘gemaakt’ dat ze Alzheimer konden krijgen. Een derde werd normaal gevoed, een derde kreeg 20 procent minder calorieën binnen door calorierestrictie en een derde groep kreeg de synthetische vorm van het hongerhormoon ghreline toegediend. De onderzoekers voerden een geheugentest uit en keken in het brein van de muizen om te achterhalen in hoeverre ze Alzheimer ontwikkeld hadden. Ze deden dat door te kijken of en in welke mate het Alzheimer kenmerkende eiwit beta-amyloïde aanwezig was. Ook bekeken zij de mate waarin de potentieel schadelijke immuuncellen (microglia) actief waren. Dit zijn cellen die het brein beschermen tegen ziekteverwekkers en ‘schoonhouden’ door afstervende cellen op te ruimen. Het onderzoeksteam denkt dat de vorm van stress die het hongergevoel met zich meebrengt ervoor zorgt dat de zenuwcellen in het brein vernietigd worden.

De muizen die ghreline of minder calorieën kregen presteerden beter tijdens de geheugentaak dan de normaal gevoede muizen. De muizen konden in een bak met water het onzichtbare platform vinden om hierop te rusten. De snelheid waarmee ze dit vonden werd gemeten. De ‘ghrelinemuizen’ vonden het platform 26 procent sneller dan de controlemuizen en de ‘calorierestrictiemuizen’ 23 procent sneller dan de controlemuizen. De ‘ghrelinemuizen’ én ‘calorierestrictiemuizen’ hadden ook veel minder beta-amyloïde in hun dentate gyrus, het deel van het brein dat het geheugen stuurt, dan de normaal gevoede muizen. Bij de ‘ghrelinemuizen’ was dit 48 procent minder en bij de ‘calorierestrictiemuizen’ 67 procent minder. Ten slotte zagen de onderzoekers ongeveer dezelfde vermindering van geactiveerde microglia bij de ‘ghrelinemuizen’ en ‘calorierestrictiemuizen’ ten opzichte van de normaal gevoede muizen.

Hongergevoel
Het nieuwe onderzoek suggereert dat het hongergevoel zelf de kans op Alzheimer verkleint. De milde hongerkrampen en de bijbehorende hormonale signaalwegen zijn misschien net zo belangrijk voor de waarde van calorierestrictie als het werkelijk minder eten. “Bij bevestiging kunnen hormonale hongersignalen een nieuwe manier zijn om de ziekte van Alzheimer te bestrijden, hetzij op zichzelf als in combinatie met calorierestrictie,” zegt Inga Kadish van de universiteit waar het onderzoek plaatsvond.

Bij het onderzoek kreeg een deel van de muizen ghreline in pilvorm toegediend zodat het hongergevoel gecontroleerd kon worden. De muizen behielden een mild gevoel van honger. Dit ‘nep’ hongergevoel is natuurlijk niet prettig om constant te voelen. De onderzoekers zien in dat een behandeling voor mensen daarom alleen moet inwerken op de post-honger-signalen die darmen naar het brein sturen en niet op het hongergevoel zelf door de signalen die het brein terugstuurt naar de darmen en die een knorrend geluid veroorzaken.

Bronmateriaal

" Early study: feeling hungry may protect the brain against Alzheimer’s disease " – The University of Alabama at Birmingham.
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Eliza Adam (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd