Philae doet het fantastisch, maar voor hoelang nog?

philae-lander

Philae is een heel gelukkige lander. Dat concludeert ESA. Maar voor hoelang nog? De sonde bevindt zich waarschijnlijk in de schaduw van een grote klif, waardoor op lange termijn mogelijk een energietekort dreigt.

Op deze foto zien we de klif waarbij de sonde vermoedelijk geland is. Afbeelding: ESA.
Op deze foto zien we de klif waarbij de sonde vermoedelijk geland is. Afbeelding: ESA.
Philae landde gisteren aan het eind van de middag – na een zenuwslopende dag – op komeet 67P/C-G. Een nauwgezet verslag van de gebeurtenissen van de dag van gisteren kun je hier vinden. Hoewel de landing tot grote vreugde van ESA en ruimtevaart-fanaten wereldwijd goed verliep, zijn er een dag later nog wel veel vragen over hoe de landing precies is verlopen. Zo wijst alles er nu op dat Philae niet in één keer, maar stuiterend geland is. Maar waar is Philae nu precies geland? In een persconferentie geeft ESA (op dit moment) meer duidelijkheid over de landing en de toestand van Philae op dit moment. Ook zijn er nieuwe foto’s!

De foto’s
Vanmorgen gaf ESA al een eerste foto vrij. Maar zoals we schreven was dat niet het volledige kiekje. Die gaat ESA nu presenteren! Het is de allereerste foto die vanaf het oppervlak van een komeet van een komeet is gemaakt.

De exacte locatie
Philae is niet geland op de locatie waar ESA de lander graag wilde hebben. Het lijkt erop dat deze (in ieder geval deels) in de schaduw van een klif zit. En dat is een probleem, omdat Philae het op lange termijn van zijn zonnepanelen hebben als het gaat om energie. Momenteel kan deze per rotatie van de komeet zo’n anderhalf uur lang zonne-energie kunnen verzamelen. ESA had gehoopt op zes tot zeven uur. Dat kan een probleem zijn. In theorie is het mogelijk om de lander te verplaatsen, maar dan zal eerst meer duidelijk moeten zijn over de exacte locatie en situatie van de lander. En het is de vraag of ESA die gegevens op tijd kan verzamelen en dan nog genoeg tijd (en energie!) overhoudt om de maatregelen te treffen.

Winterslaap
Zelfs als Philae er op korte termijn niet in slaagt om voldoende energie te verzamelen, is deze nog niet direct ‘dood’. Als dat gebeurt, gaat de lander in een soort winterslaap. Als er in een later stadium – door bewegingen van de komeet zelf – meer zonne-energie voorhanden komt, kan Philae die energie gebruiken, wakker worden en wellicht weer in actie komen. Het is echter op dit moment niet te garanderen dat Philae wanneer deze eenmaal in een winterslaap belandt, ook weer wakker wordt.

Een foto gemaakt vanaf de plek waar Philae in eerste instantie landde. Waar wij misschien vooral stof en keien zien, zien onderzoekers een schat aan informatie die ze meer kan vertellen over de komeet. Afbeelding: ESA.
Een foto gemaakt vanaf de plek waar Philae in eerste instantie landde. Waar wij misschien vooral stof en keien zien, zien onderzoekers een schat aan informatie die ze meer kan vertellen over de komeet. Afbeelding: ESA.
Eén in de lucht
Niet alleen de locatie van Philae is een verrassing. Ook de positie van de lander is niet helemaal wat ESA ervan gehoopt had. Philae landde waarschijnlijk met één been in de lucht en twee benen op de komeet. ESA zal de komende uren en dagen nadenken over een manier om de lander op zijn drie benen te krijgen.

Sprongetjes
ESA weet nu zeker dat de lander drie keer geland is. De eerste keer was om 16.33 uur, met een flinke sprong. Daarna volgde een kleinere sprong. De plaats waar Philae oorspronkelijk neerkwam, was de plek waar ESA de lander hebben wilde. Waar de lander na de sprongen terecht kwam, is nu nog onduidelijk. In eerste instantie was ESA nogal verbaasd dat Philae kon stuiteren. De ruimtevaartorganisatie had verwacht dat Philae op een poederachtig oppervlak zou landen. Maar de beelden die Philae heeft gemaakt, laten wel zien dat het oppervlak er wat anders uitziet.

Blijft spannend
Ondanks deze verrassingen – die te verwachten waren, want dit is natuurlijk pionieren pur sang – is vanochtend met succes weer contact gelegd met Philae. De lander opereert zoals men zou verwachten. Er komen foto’s en onderzoeksgegevens binnen. Maar het blijft spannend, voornamelijk omdat dus onduidelijk is waar de lander precies geland is en welke gevolgen de locatie (in de schaduw van een flinke klif) voor het verloop van de missie heeft.

Een fantastische foto van de komeet en de lander (het stipje). Afbeelding: ESA.
Een fantastische foto van de komeet en de lander (het stipje). Afbeelding: ESA.

Wetenschap bedrijven
Natuurlijk zijn we ook nieuwsgierig hoe de toekomst van Philae eruitziet. Kan deze naar hartenlust wetenschap gaan bedrijven? Aan boord van de lander bevinden zich meerdere instrumenten. Welke instrumenten in de huidige situatie gebruikt kunnen worden, is lastig vast te stellen zolang we nog niet precies weten hoe de lander er (letterlijk) voor staat. Neem bijvoorbeeld de boor en harpoenen aan boord van Philae. Wanneer deze instrumenten worden ingeschakeld, bestaat er een kans dat de lander omvalt of zelfs van het oppervlak wordt weggeduwd. Deze instrumenten zullen zeker de komende uren niet worden ingezet.

Al met al is het goed om te benadrukken dat de – lang niet altijd zo aangename – verrassingen waar ESA de afgelopen dag op gestuit is geen redenen zijn om de missie af te schrijven of als een mislukking te bestempelen. Zelfs als Philae het niet redt, kunnen we met de gegevens en foto’s die deze ondertussen al verzameld heeft uit de voeten en meer te weten komen over de komeet. Bovendien moeten we natuurlijk Rosetta niet vergeten: de orbiter die Philae op de komeet zette. Deze orbiter is eveneens met tal van instrumenten uitgerust en zelfs in zijn eentje in staat om de primaire doelen van deze prachtmissie te behalen.

Bronmateriaal

Persconferentie ESA
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door ESA.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd