Koolmonoxide in de atmosfeer van exoplaneten kan wijzen op buitenaards leven

Onze aarde bestond ook ooit uit grote hoeveelheden koolmonoxide.

Bij koolmonoxide denk je nou niet meteen aan het bestaan van leven. Sterker nog; het kleur- en geurloze gas is levensgevaarlijk. Ook astronomen hebben aangenomen dat opeenhopingen van koolmonoxide in de atmosfeer van een planeet een teken is van een levenloze toestand. Maar een onderzoeksteam bewijst in een nieuwe studie juist het tegenovergestelde. De aanwezigheid van het gas kan volgens de onderzoekers wijzen op een wereld vol met eenvoudige levensvormen.

James Webb ruimtetelescoop
De onderzoekers bereiden zich voor op de komst van de James Webb ruimtetelescoop, die – naar verwachting – in 2021 gelanceerd gaat worden. De telescoop zal onder andere een grote rol gaan spelen in de zoektocht naar buitenaards leven. Zo gaat de telescoop de atmosfeer van exoplaneten uitpluizen en daarin zoeken naar signalen van leven. “Het zou een schande zijn om een bewoonde wereld over het hoofd te zien, omdat we niet alle mogelijkheden in overweging hebben genomen,” zegt onderzoeker Edward Schwieterman.

Aarde
De onderzoekers namen daarom ook koolmonoxide mee in hun beraad en ontwikkelden computermodellen. En daar kwam iets opmerkelijks uit. Zo vonden de onderzoekers bewijs dat in het diepe verleden van onze eigen planeet, de aarde koolmonoxide herbergde. Nu, in onze zuurstofrijke omgeving, kan het gas zich niet ophopen omdat het in onze atmosfeer gelijk door chemische reacties wordt vernietigd. Maar drie miljard jaar geleden was de wereld een hele andere plaats. In de oceanen krioelden al microbieel leven, terwijl er in de atmosfeer nog geen zuurstof bestond. De modellen van de onderzoekers onthullen dat het koolmonoxide-level van onze aarde destijds tot wel 100 ppm kon oplopen. “Dit betekent dat we hoge koolmonoxide-gehaltes kunnen verwachten in de atmosfeer van bewoonde, maar zuurstofarme exoplaneten die om sterren cirkelen die lijken op onze zon,” vat onderzoeker Timothy Lyons samen.

Proxima Centauri
Daarnaast concluderen de onderzoekers nog iets anders. Zo namen ze in hun studie ook rode dwergen zoals Proxima Centauri onder de loep. De modellen van de onderzoekers suggereren dat als een planeet rond zo’n dergelijke ster bewoond en rijk aan zuurstof is, er waarschijnlijk ook hoge gehaltes koolmonoxide in de atmosfeer te vinden zijn. “Gezien de verschillende astrofysische context van deze planeten, zouden we niet verrast moeten zijn om microbiële biosferen te vinden die hoge niveaus van koolmonoxide herbergen,” zegt Schwieterman. Echter hoeven we in dat geval niet te rekenen op de aanwezigheid van mensen of dieren zoals op aarde.

In de leefbare zone van Proxima Centauri zijn rotsachtige planeten ontdekt, wat kan betekenen dat deze planeten vloeibaar water herbergen; een essentieel ingrediënt voor leven. Deze exoplaneten staan al op de agenda van de James Webb ruimtetelescoop, die over twee jaar het luchtruim kiest. Meer weten over deze missie? Lees alles over de James Webb telescoop op onze thema-pagina.

De studie bewijst maar weer dat we niet zomaar zaken zonder goed onderzoek moeten uitsluiten. “Hoewel ook andere onderzoeken koolmonoxide meenamen in de modellen, heeft nog nooit iemand zich op zo’n systematische manier geconcentreerd op de aanwezigheid van het gas op aardachtige planeten,” zegt Schwieterman. “Het is een perfect voorbeeld van de missie van ons team om het verleden van de aarde als leidraad te gebruiken bij het zoeken naar leven elders in het universum.”

Bronmateriaal

"Carbon monoxide detectors could warn of extraterrestrial life" - University of California

Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA, ESA, G. Bacon (STSc)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd