Mensen bij wie standaard antidepressiva niet werken blijken met slechts een kleine dosering lachgas al opvallende vooruitgangen te boeken.
Lachgas (ook wel distikstof(mono)oxide genoemd) is een kleur- en geurloos gas. Wanneer je het inademt – bijvoorbeeld door middel van een ballon – kan het leiden tot een korte, sterke roes. Lachgas wordt bovendien als narcose middel in het ziekenhuis gebruikt of als kortdurende pijnstiller bij de tandarts. Maar lachgas heeft nog meer toepassingen. Want volgens onderzoekers zou het mogelijk ook soelaas kunnen bieden bij ernstige depressies.
Antidepressiva
Ernstig depressieve patiënten krijgen vaak antidepressiva voorgeschreven. Het duurt echter vaak weken voordat de symptomen hierdoor verbeteren. Bovendien slaan deze medicijnen ook niet bij iedereen op dezelfde manier aan. “Een aanzienlijk percentage – we denken rond de 15 procent – van de mensen die aan een depressie lijdt, reageert niet op de standaard antidepressiva,” vertelt onderzoeker Charles Conway. “Deze patiënten lijden vaak jarenlang – soms zelfs tientallen jaren achtereen – aan een levensbedreigende depressie. Het vinden van nieuwe behandelingen, zoals lachgas, is van cruciaal belang voor de behandeling van deze personen.”
Waarom traditionele antidepressiva niet voor iedereen werken, weten onderzoekers niet precies. Wetenschappers vermoeden dat het te maken kan hebben met verschillende verstoringen van het hersennetwerk. Lachgas richt zich echter op alternatieve routes. En dat kan van cruciaal belang zijn voor de behandeling van ernstige en verder onbehandelbare depressie.
In een eerdere studie testten onderzoekers al het effect van het inademen van 50 procent lachgas onder 20 patiënten. Deze behandeling van een uur leidde tot een snelle verbetering van depressieve symptomen in de daarop volgende 24 uur. Maar tegelijkertijd ondervonden verschillende patiënten ook vervelende bijwerkingen, waaronder misselijkheid, braken en hoofdpijn.
Dosering
In de nieuwe studie besloten de onderzoekers de dosering iets aan te passen. In plaats van 50 procent lachgas, kregen de patiënten nu een concentratie van 25 procent toegereikt. “We vroegen ons af of de dosering van 50 procent te hoog is geweest,” vertelt onderzoeker Peter Nagele. “Misschien konden we de dosis verlagen waardoor we de voordelen konden maximaliseren terwijl we de negatieve bijwerkingen minimaliseren.”
Resultaten
De resultaten zijn veelbelovend. Want met slechts de helft van de concentratie lachgas bleek de behandeling net zo effectief, maar deze keer met slechts een kwart van de negatieve bijwerkingen. Bovendien voelden de patiënten zich zelfs enkele weken lang minder depressief. “De vermindering van de bijwerkingen was onverwacht en behoorlijk drastisch,” zegt Nagele. “Maar nog opwindender was dat sommige patiënten na een enkele toediening meer dan twee weken verbeteringen ervaarden. Dit is nog nooit eerder vertoond. Een prachtig resultaat.”
Effectieve behandeling
Het betekent dat lachgas mogelijk een snelle en effectieve behandeling kan zijn voor mensen die lijden aan een ernstige depressie en niet reageren op andere vormen van antidepressiva. Toch gaat het waarschijnlijk nog een hele uitdaging worden voordat dergelijke niet-traditionele behandelingen breed zullen worden geaccepteerd. De onderzoekers hopen echter dat hun resultaten de geest van onwillige artsen zullen openen. “Patiënten worden er niet high of euforisch van, ze raken verdoofd,” legt Nagele uit. Het betekent dat patiënten bij een lage dosering eigenlijk gewoon in slaap vallen. Maar de positieve gevolgen ervan lijken verstrekkend.
“We hebben meer acceptatie nodig door de grotere medische gemeenschap voordat deze behandeling beschikbaar komt voor patiënten over de hele wereld,” zegt Nagele. “De meeste psychiaters zijn niet bekend met lachgas of de manier waarop ze het moeten toedienen. We zullen de gemeenschap dus moeten laten zien hoe deze behandeling veilig en effectief uitgevoerd kan worden.” Met een bredere publieke acceptatie hoopt Nagele dat de resultaten uit de huidige studie deuren kunnen openen voor patiënten die moeite hebben om adequate therapieën voor hun depressie te vinden. “Er is een enorme, onvervulde behoefte,” zegt hij. “Er zijn miljoenen depressieve patiënten die geen goede behandelingsopties hebben, vooral degenen die te maken hebben met zelfmoordgedachtes. Als we een effectieve en snelle behandeling kunnen ontwikkelen die iemand echt kan helpen, dan is dat een veelbelovend onderzoeksveld.”
