Langste continentale vulkaanketen ter wereld ontdekt

De keten is maar liefst 2000 kilometer lang en loopt van de noord- naar de zuidkust van Australië.

De keten bestaat uit hotspot-vulkanen. Een hotspot-vulkaan ontstaat door zogenoemde mantelpluimen: een opwaartse stroming van warme, vaste gesteenten. Wanneer de mantelpluim in de ondiepe mantel arriveert, kan het vaste gesteente in de mantelpluim deels gaan smelten. Zo ontstaat magma dat zich dan richting het oppervlak kan begeven en een vulkaan kan doen ontstaan. Een vulkaanketen ontstaat wanneer het oppervlak in beweging komt. In dit geval beweegt Australië over die hotspot richting het noorden, waardoor het omhoog reizende gesteente elke keer een stukje zuidelijker op het continent door de aardkorst heen prikt.

33 miljoen jaar
De vulkaanketen is in de afgelopen 33 miljoen jaar ontstaan. “We realiseerden ons dat dezelfde hotspot die vulkanen in de Whitsundays en het centrale deel van de Victoria-regio veroorzaakte ook verantwoordelijk was voor enkele zeldzame verschijnselen in New South Wales,” vertelt onderzoeker Rhodri Davies. “De keten is bijna drie keer de lengte van de beroemde Yellowstone-keten die ook door een hotspot is ontstaan.”

Dik
Niet elk deel van de keten is vulkanisch actief. Op sommige plekken is het continent te dik en kan het vaste gesteente in de mantelpluim niet zo dicht bij het oppervlak van de aarde komen, waardoor het vaste gesteente ook niet kan smelten en er dus geen vulkaan ontstaat. Er ontstaat alleen vulkanische activiteit op plekken waar de buitenste laag van de aarde (de lithosfeer) dunner is dan 130 kilometer.

Overigens is de hotspot die de vulkaanketen veroorzaakt heeft nog steeds actief. Inmiddels bevindt deze zich onder de zee, iets ten noordwesten van Tasmanië. De onderzoekers leiden dat onder meer af uit het feit dat de temperatuur in de mantel hier wat hoger ligt.

Bronmateriaal

"World's longest continental volcano chain in Australia" - ANU (via Eurekalert.org)
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Drew Whitehouse / NCI National Facility VizLab.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd