Leidde Netflix’ ’13 Reasons Why’ tot meer zelfmoorden?

Nieuw onderzoek suggereert voorzichtig van wel en de wetenschappers roepen Netflix op om de serie offline te halen.

Met name onder tieners en jongvolwassenen is de eerder dit jaar op Netflix verschenen serie ’13 Reasons Why’ razendpopulair. In de serie volgt de kijker het verhaal van Hannah Baker, een tienermeisje dat in 13 afleveringen uit de doeken doet waarom ze zichzelf van het leven heeft beroofd. Het blijkt terug te leiden te zijn naar kwetsende ontmoetingen met verschillende mensen. En al deze mensen krijgen nadat Hannah zelfmoord heeft gepleegd een doosje met cassettebandjes op de stoep waarin het meisje elk van deze ontmoetingen aanhaalt als een reden om zelfmoord te plegen.

Reacties
De reacties op de serie liepen sterk uiteen. Sommigen prezen de serie omdat deze zo’n eerlijk beeld schept van de impact die zelfmoord heeft. Anderen zagen de serie meer als een verzameling afleveringen waarin zelfmoord geïdealiseerd werd en die jongeren met zelfmoordneigingen aan zou zetten om hun gedachten om te zetten in daden.

De serie verscheen op 31 maart 2017 op Netflix. De onderzoekers kozen ervoor om de zoekresultaten tot 18 april mee te nemen, omdat de Amerikaanse sporter Aaron Hernandez op 19 april zelfmoord pleegde en die gebeurtenis anders een vertekend beeld kon geven van de impact van ’13 Reasons Why’.

Zoekopdrachten
Amerikaanse onderzoekers hebben nu geprobeerd onderzoek te doen naar de impact van de serie. Ze keken daartoe hoe vaak er tussen 31 maart en 18 april 2017 (zie kader) in Google een zoekopdracht werd ingegeven met daarin het woord ‘zelfmoord’. Ook analyseerden de onderzoekers 20 specifieke, veelgebruikte zoekopdrachten die met zelfmoord samenhangen. Denk bijvoorbeeld aan een zoekopdracht als ‘hoe pleeg ik zelfmoord’. Vervolgens vergeleken de onderzoekers de frequentie waarmee in de negentien dagen na het uitkomen van ’13 Reasons Why’ naar deze zoekopdrachten werd gezocht met een hypothetisch scenario waarin ’13 Reasons Why’ helemaal niet was uitgebracht. De data voor dat hypothetische scenario verkregen de onderzoekers door op basis van historische gegevens te voorspellen hoe vaak er tussen 31 maart en 18 april zelfmoord-gerelateerde zoektermen zouden worden ingetikt.

Het effect van de serie op zoekopdrachten
Uit het onderzoek bleek dat in de negentien dagen na het verschijnen van ’13 Reasons Why’ aanzienlijk meer op het woord ‘zelfmoord’ werd gezocht. Het aantal Google-zoekopdrachten die het woord ‘zelfmoord bevatten’ lag in de onderzochte periode cumulatief gezien 19 procent hoger. Dat betekent heel concreet dat er 900.000 tot 1,5 miljoen keer vaker op gezocht werd dan normaal. De verhoogde frequentie waarmee op ‘zelfmoord’ werd gezocht, was deels te wijten aan een groeiende bewustwording, zo werd er in de onderzochte periode bijvoorbeeld 12 procent vaker gezocht op ‘zelfmoord hulplijn’ en 23 procent vaker naar ‘zelfmoord preventie’. Maar een alarmerend percentage van de verhoogde frequentie waarmee naar aan zelfmoord-gerelateerde informatie werd gezocht, is toe te schrijven aan zinnen als ‘hoe pleeg ik zelfmoord’ (daar werd in de onderzochte periode 26 procent vaker op gezocht dan verwacht) en ‘pleeg zelfmoord’ (26 procent vaker op gezocht dan verwacht) en ‘hoe vermoord ik mezelf (9 procent vaker op gezocht).

De grootste angst van critici lijkt bewaarheid te worden
Onduidelijk is op dit moment of die zoekopdrachten ook daadwerkelijk tot zelfmoorden hebben geleid. Maar eerder onderzoek wees uit dat een toename in het aantal zoekopdrachten naar methoden om zelfmoord te plegen samenhangt met een toename in het aantal zelfmoorden. “Hoewel het bemoedigend is dat het uitkomen van de serie samenvalt met en toegenomen bewustzijn van zelfmoord en zelfmoordpreventie (…) onderschrijven onze resultaten de grootste angst van de critici: de serie kan velen geïnspireerd hebben om hun zelfmoordgedachten om te zetten in daden,” stelt onderzoeker John Ayers.

De richtlijnen
En dat had voorkomen kunnen worden als Netflix zich aan de bestaande mediastandaarden had gehouden, zo denken de onderzoekers. “De Wereldgezondheidsorganisatie heeft richtlijnen opgesteld voor mediamakers om dit probleem te voorkomen,” vertelt onderzoeker Jon-Patrick Allem. Die richtlijnen geven onder meer aan dat het beter is om content die eindeloos uitweidt over zelfmoord(slachtoffers) beter niet geproduceerd kan worden. “13 Reasons Why besteedde 13 uur aan een zelfmoordslachtoffer en bracht zelfs de zelfmoord akelig gedetailleerd in beeld.”

Het advies van de onderzoekers is dan ook heel helder. Ze roepen Netflix op om de serie te verwijderen en zodanig aan te passen dat deze voldoet aan de richtlijnen van de WHO. Ook het tweede seizoen van de serie – dat volgend jaar wordt verwacht – zou aan de hand van de richtlijnen van de WHO getoetst moeten worden alvorens het door de streamingsdienst wereldkundig wordt gemaakt.

Zie je het leven niet meer zitten? Of maak je je zorgen over een ander? Bel 0900-0113 of chat via 113.nl. Anoniem, gratis en 24/7.

Bronmateriaal

"Netflix's '13 Reasons Why' Linked to Suicidal Thoughts" - San Diego State University
Foto: kang_hojun / Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd