Leidse wetenschapper remt agressieve kankercellen in zebravissen

Kunnen we ooit voorkomen dat tumoren uitzaaien? Wellicht. Een Leidse wetenschapper biedt met haar onderzoek hoop voor de toekomst. Zij heeft een signaaleiwit uitgeschakeld in zebravissen, waardoor kankercellen minder agressief worden en dus minder snel uitzaaien.

Moleculair celbioloog Claudia Tulotta gebruikte zebravisembryo’s om aanknopingspunten te vinden om de ontwikkeling van kanker af te remmen. Zebravissen worden vaker ingezet, omdat het immuunsysteem van het diertje vergelijkbaar is met dat van een mens. Tulotta injecteerde fluorescente menselijke borstkankercellen in de bloedbaan van twee dagen oude zebravisembryo’s met fluorescente bloedvaten en immuunsystemen. Op die manier kon zij de ontwikkeling en verspreiding van de kankercellen op de voet volgen en dat in een levend organisme.

Kankercellen staan erom bekend dat ze voor zichzelf een gunstige omgeving willen creëren in het lichaam. Zo manipuleren ze de immuuncellen, waardoor zij de kankercellen niet aanvallen, maar juist ondersteunen.

Tulotta focuste zich op twee specifieke eiwitten, namelijk CXCR4 en CXCL12. Het eerste eiwit is een product van kankercellen en helpt de kankercellen verplaatsen. Het tweede eiwit wordt geproduceerd door organen waarin tumoruitzaaiingen worden gevormd. “Ik heb laten zien dat kankercellen die veel CXCR4 produceren zich in het zebravismodel agressiever gedragen dan cellen met minder CXCR4,” vertelt Tulotta. “Agressieve cellen verlaten de bloedbaan en dringen lokaal het weefsel binnen, waar ze zich kunnen vermeerderen. Dat kun je zien als een vroege aanzet tot de vorming van uitzaaiingen.”

Minder agressieve kankercellen
Door CXCR4 te blokkeren met een pas ontdekte remmer en door ook het gen voor CXCR4 te belemmeren, kon er geen eiwitproductie meer plaatsvinden, waardoor de kankercellen zich niet langer agressief gedroegen. Ook experimenteerde Tulotta met zebravissen die het eiwit CXCL12 niet kunnen aanmaken. Hieruit bleek dat deze zebravissen minder agressieve kankercellen hadden. “Dat suggereert dat menselijke en zebraviscellen met elkaar communiceren,” concludeert Tulotta. “Dat maakt het zebravisembryomodel geschikt om het gedrag van menselijke tumoren en de interactie met hun directe micro-omgeving te bestuderen.”

De gouden pil voor kanker
Er is geen gouden pil voor kanker en die zal er ook niet komen, schreven we enkele maanden geleden. Elke tumor en ieder lichaam is immers anders. Daarom geloven veel onderzoekers in de zogenoemde ‘behandeling op maat’. Iedere kankerpatiënt wordt in de toekomst op een unieke – en voor hem of haar effectieve – manier behandeld. CXCR4-remmers vormen dan wellicht een mogelijkheid om de strijd aan te gaan te gen bepaalde kankers, zoals borstkanker en botkanker.

Bronmateriaal

Persbericht Universiteit Leiden

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd