Leven ontdekt op bijna 800 meter onder de zeebodem

Het onderzoek levert wederom bewijs dat zelfs de meest extreme plekken op aarde leefbaar kunnen zijn.

Je kunt het je misschien niet voorstellen, maar heel diep in de Indische Oceaan, honderden meters ónder de zeebodem, kan leven gedijen. Tot die opmerkelijke bevinding komen onderzoekers in een nieuwe studie, gepubliceerd in het prestigieuze vakblad Nature. Het betekent dat micro-organismen op allerlei plekken op aarde de kop op kunnen steken.

Oceaankernen
De onderzoekers voeren met hun schip de uitgestrekte Indische Oceaan op. Vervolgens boorden ze naar diepe oceaankernen op bijna 800 meter onder de zeebodem. Deze oceaankernen werden vervolgens aan een grondige inspectie onderworpen. De resultaten zijn erg bijzonder. Want de onderzoekers vonden in de kernen kleine, krioelende microben die er op de een of andere manier in slaagden om op deze diepe, donkere plek te overleven. Het betekent dat zelfs in deze extreme omgeving met weinig licht, nauwelijks ruimte en heel weinig voedsel voor handen, nog steeds leven voor kan komen.

Microben
“Ze zijn heel klein, ongeveer 1 micrometer,” omschrijft onderzoeker Jason Sylvan de nieuw ontdekte organismen. “We kunnen nu nog niet zeggen hoe oud ze zijn, maar we gaan er vanuit dat ze ook nu nog op andere extreme plekken voorkomen. Dit betekent dat de microben niet noodzakelijkerwijs een hoge leeftijd hoeven te hebben.” Volgens de onderzoekers zou deze ontdekking geheimen kunnen onthullen over hoe de aarde evolueerde en hoe het leven – hoe klein ook – manieren kan hebben gevonden om te gedijen, zelfs in de meest harde en vijandige omgevingen.

Noodklok
Hoe klein microben ook zijn, sommige zijn ontzettend belangrijk voor onze planeet. Ze maken het bestaan van alle hogere levensvormen mogelijk en spelen een cruciale rol in het reguleren van het klimaat en op hun beurt ook weer door het klimaat beïnvloed worden. Toch worden micro-organismen vaak over het hoofd gezien. En dat is zorgelijk. Wetenschappers hebben dan ook de noodklok geluid. Bacteriën hebben volgens hen namelijk nu onze aandacht nodig.

De omgeving waar de onderzoekers de bijzondere microben ontdekten, bestaat grotendeels uit het stollingsgesteente gabbro en het grovere gesteente peridotiet. “Deze gesteenten zorgen voor enkele chemische reacties die waarschijnlijk plaatsvonden op de vroege aarde,” legt Sylvanu uit. “Ook kunnen deze chemische reacties voorkomen op andere planeten waar water en vulkanische rotsen een wisselwerking met elkaar aangaan.” Dat laatste is erg interessant. Want het betekent dat het de plekken in ons zonnestelsel waar we mogelijk leven kunnen tegenkomen, verder uitbreidt. Bovendien weten we nu ook beter waar er op onze eigen planeet leven kan bestaan.

Extreme omgevingen
Het onderzoek toont aan dat zelfs in de meest extreme, ondergrondse en barre omgevingen op aarde kleine levende organismen kunnen voorkomen. Tot op heden zijn er enkele van dit soort indrukwekkende microben – ofwel ‘extremofielen’ – ontdekt. Eén van de eerste microbiële extremofielen die onderzoekers aantroffen, was Thermus aquaticus die zich die kokende waterbronnen in Yellowstone Park thuisvoelt. Maar ook in extreem koude gebieden, zoals in een diep subglaciaal meer onder een Antarctische gletsjer troffen onderzoekers micro-organismen aan. Een andere plek waar wetenschappers op leven stuitten, was op een afgelegen vulkaan in het Andes gebergte op een hoogte van zo’n 4870 meter boven de zeespiegel. Hier werden zogenaamde sneeuwalgen gevonden die blijkbaar op extreme hoogte en in een extreem droog gebied wisten te gedijen. Bovendien zijn er ook micro-organismen te vinden in de kurkdroge Atacama-woestijn. Een boeiende ontdekking. Het betekent namelijk dat als leven stand kan houden in de droogste gebieden op aarde, er ook een goede kans is dat het op Mars op een vergelijkbare manier kan overleven.

De bevindingen uit de studie – samen met de resultaten uit eerdere onderzoeken – wijzen er steeds meer op dat het nog niet meevalt om een plek op aarde te vinden die onleefbaar is. Microben lijken bijna elke plek te koloniseren, hoe extreem deze ook is. “Het laat zien dat microbieel leven waarschijnlijk op elke plek waar er enigszins ruimte is, kan gedijen,” zegt Sylvan. “Deze microben zijn blijkbaar in staat manieren te ontwikkelen om zich in dat soort moeilijke omgevingen staande te houden.”

Bronmateriaal

"Texas A&M Research Team Finds Life Deep Beneath Ocean Floor" - Texas A&M University

Afbeelding bovenaan dit artikel: IODP

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd