Lezersvraag: ‘Hoeveel water zit er in de lucht?’

Iedere week behandelt Scientias.nl op maandagavond een lezersvraag. Deze week wilde Stan weten hoeveel water er nu eigenlijk in de atmosfeer van onze aarde zit. En is dat in vergelijking nou veel of niet?

Om die vraag te beantwoorden, moeten we hem eerst wat breder trekken. Hoeveel water is er namelijk überhaupt op aarde te vinden? Het grootste deel van het aardoppervlak bestaat uiteraard uit water, zo’n 70 procent. Maar de totale massa van dat water is eigenlijk helemaal niet zo heel groot als we die vergelijken met de hele aardbol. 1.396.726.563 kubieke kilometer, om precies te zijn, ofwel 1.39672656 × 10^21 liter.

Op deze afbeelding (van de United States Geological Survey) is goed te zien hoe weinig water er in verhouding met de aardse massa is. De blauwe bol stelt al het water van de oceanen voor. Het kleinere bolletje ernaast staat voor al het grondwater, zoetwater in de poolkappen, in moerrassen en dergelijke. Het minuscule bolletje onderaan is al het zoetwater aan het oppervlakte. Daar gaat het om meren en rivieren. Dit is het water dat wij dagelijks drinken en gebruiken om ons te wassen, of om in te koken.

Grootste gedeelte
Het grootste gedeelte daarvan zit in de oceanen. Die bevatten samen 1,338 miljard kubieke kilometer water (138.600 x 10^21 liter). Daarna komt het water dat in de poolkappen en het permafrost zit, gevolgd door grondwater, meren, rivieren en moerassen. Ook grondwater neemt een klein percentage in. Dat is echter maar een klein gedeelte, want in de oceanen bevindt zich ongeveer 96 procent van al het water.

Lucht
Maar er is nog een andere plek waar water zit: in de lucht. Water verdampt en komt in de lucht terecht. Daar vormt het wolken, maar ook waterdamp. Hoeveel water lucht precies kan vasthouden, hangt af van veel factoren, bijvoorbeeld van de temperatuur. Hoe warmer lucht wordt, hoe meer water in de lucht aanwezig kan zijn. Om die reden is het water ook niet gelijk verdeeld over de lucht, en zit er op de ene plaats meer vocht in de lucht dan op de andere.

Wist u dat…

… wetenschappers ook al een enorme hoeveel waterdamp in de ruimte hebben gevonden?

Per jaar verdampt zo’n 505,000 kubieke kilometer water. Dat valt niet meteen weer op de grond, want de lucht houdt het water eerst vast totdat de luchtvochtigheid hoog genoeg is om condens of regen te veroorzaken. Maar om hoeveel water gaat het in die tijd? Meteorologen schatten dat het water in de lucht ongeveer 0.001 procent van al het water op aarde bevat. Dat zou neerkomen op een totaal van 12.900 kubieke kilometer water, of 1.29 x 10^16 liter water. Zou dat water nou in één keer op aarde neerkomen, zou we zo’n 3 tot 5 centimeter in het water staan.

Bronmateriaal

"How Much Water is There In, On and Above the Earth?" - USGS.gov
"How much water can the air hold?" - GSU.edu
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Ian Britton (cc via Freefoto.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd