Open water biedt haaien weinig gelegenheid om zich te verstoppen. Een aantal haaiensoorten heeft daar gelukkig zelf iets op gevonden, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Door met licht te spelen, worden de dieren praktisch onzichtbaar.
Zo’n vijftig verschillende haaiensoorten zijn lichtgevend. Dat betekent dat ze zelf licht produceren en uitstralen. De onderzoekers besloten zich te richten op één haaisoort: de donkerbuiklantaarnhaai. Deze haai kan ervoor zorgen dat zijn buik lichtgeeft, zodat er een soort gloed van onder hem komt (zie de foto van Jérôme Mallefet hieronder)
Experiment
De onderzoekers verzamelden een aantal mannelijke en vrouwelijke donkerbuiklantaarnhaaien en zetten de dieren in koud en donker water. Deze omstandigheden komen overeen met hun natuurlijke leefomgeving. Vervolgens maten de onderzoekers de lichtintensiteit die de haaien afgaven. En wat bleek? De haaien passen hun licht moeiteloos aan aan het licht van buiten.
Meten
Dat wijst erop dat de haaien zowel hun ogen als hersenen gebruiken om de lichtintensiteit buiten het lichaam te meten. Vervolgens passen ze hun eigen licht daar zo op aan dat ze praktisch onzichtbaar worden.
Silhouet
Hoe werkt het precies? Het is heel simpel. Roofdieren hebben de eigenschap om in zee naar boven te kijken. Door het daglicht worden dieren die boven hen zwemmen allemaal goed zichtbare silhouetten. De donkerbuiklantaarnhaai steekt daar een stokje voor door zijn lichtgevende buik net zoveel licht te laten geven als de omgeving. Hierdoor is geen silhouet te zien en is de haai heel moeilijk waar te nemen.
Prooi
De haai voorkomt zo niet alleen dat hij gepakt wordt, maar kan zijn eigen prooi ook beter tot zich nemen. De donkerbuiklantaarnhaai heeft zijn mond aan de onderkant zitten en kan zijn prooi onder zich dus onzichtbaar tot zich nemen.
De wetenschappers vermoeden dat de lichtgevende functie van de haai nog meer doelen heeft. Zo is het licht van het dier rondom de geslachtsorganen wat feller. Dat wijst erop dat haaien met het licht communiceren en soortgenoten van het andere geslacht proberen aan te trekken. Of dat werkelijk zo is, zal uit nader onderzoek moeten blijken.
