De laatste populatie wolharige mammoeten op het Russische eiland Wrangel ging heel snel ten onder. Dat concluderen wetenschappers. Daar vloeit uit voort dat klimaatverandering in ieder geval niet de boosdoener was. Maar wie of wat zorgde er dan voor dat de grootse dieren zo plots verdwenen?
Aan het eind van de laatste ijstijd legde het grootste deel van de wolharige mammoeten in Eurazië en het noorden van Amerika het loodje. De reden daarvan is al jaren de bron van vele debatten. Sommigen denken dat de mens het dier 10.000 jaar geleden naar het randje van de afgrond bracht. Anderen denken dat de mammoet zich zo op de ijstijd had ingesteld dat het warmer wordende klimaat hem fataal werd.
Wrangel
Vaststaat dat de mammoet het leven naast de mens nog lang heeft volgehouden. De laatste kolonie van wolharige mammoeten leefde zo’n 4000 jaar geleden op het Russische eiland Wrangel. Onderzoekers van de universiteit van Stockholm vermoedden dat de mammoeten door inteelt uitstierven. Het eiland waarop de dieren leefden zou in dit geval simpelweg te klein zijn geweest. Wrangel is tenslotte nog iets kleiner dan Corsica. Nadat het ijs begon te smelten, kwam het eiland heel geïsoleerd te liggen.
DNA
Als er sprake was van inteelt, dan zou de genetische diversiteit afnemen en daarmee wordt de kans dat de mammoeten de klimaatverandering niet aan konden groter. Tot grote verrassing van de wetenschappers was dat niet het geval. Ze bestudeerden het DNA van verschillende mammoeten en concludeerden dat de genetische diversiteit stabiel bleef. Van inteelt was dus geen sprake.
Plotseling
Tegen het eind van het bestaan van de mammoet nam de genetische diversiteit zelfs een beetje toe. “Dat wijst erop dat het uiteindelijke uitsterven veroorzaakt werd door een relatief plotselinge verandering in de leefomgeving van de mammoet,” lichten de onderzoekers toe. Daarmee is een klimaatverandering uitgesloten. Uit onderzoek blijkt dat de mens pas honderd jaar na het uitsterven van de mammoet op Wrangel arriveerde. Dat sluit uit dat de mens degene was die de mammoet deed uitsterven.
Er blijft nog één optie over: ziekte. Een nieuwe bacterie of een onbekend virus zou volgens de onderzoekers genoeg zijn geweest om de hele populatie op Wrangel uit te roeien. Het is echter de vraag of we ooit met zekerheid kunnen vaststellen wie of wat de mammoet uitroeide.
