In de Italiaanse provincie Bergamo is het aantal kinderen dat met de ontstekingsziekte in het ziekenhuis is opgenomen, flink gestegen.
In de afgelopen weken hebben artsen in verschillende landen hun zorgen gedeeld over jonge kinderen die met ernstige en ongebruikelijke symptomen in het ziekenhuis werden opgenomen. De kinderen hadden last van aanhoudende koorts, buikpijn, een laag zuurstofniveau, huiduitslag en oogontstekingen. Ook ontwikkelden veel van deze kinderen ontstekingen in het hart. “De symptomen doen denken aan wat we zien tijdens de zeldzame kinderziekte die ook wel de ziekte van Kawasaki wordt genoemd,” zo vertelde dr. Angus Stock, verbonden aan het Walter and Eliza Hall Institute in Australië, eerder aan Scientias.nl.
Verband
Aangezien sommige van de kinderen die met deze ontstekingsziekte in het ziekenhuis belandden, ook het nieuwe coronavirus SARS-CoV-2 onder de leden bleken te hebben, ontstond al snel het vermoeden dat er een verband was. Een nieuwe studie, verschenen in het blad The Lancet, lijkt dat vermoeden voorzichtig te onderschrijven.
Bergamo
In hun studie buigen de onderzoekers zich over tien Italiaanse kinderen die met de mysterieuze ontstekingsziekte in het ziekenhuis belandden. Alle kinderen waren woonachtig in Bergamo – de Italiaanse regio die ontzettend zwaar getroffen is door SARS-CoV-2 – en ontwikkelden de Kawasaki-achtige symptomen nadat het virus in de regio toesloeg. Ze werden tussen 18 februari en 20 april in het ziekenhuis opgenomen. Zoveel gevallen in zo’n korte tijd, is ronduit opmerkelijk, zo stellen de onderzoekers. Ze wijzen er daarbij op dat er in de vijf jaar daarvoor in hetzelfde gebied maar 19 kinderen met Kawasaki waren gediagnosticeerd. En nu hadden zich in twee maanden tijd dus 10 kinderen met Kawasaki-achtige symptomen in het ziekenhuis gemeld. Als het daadwerkelijk om de ontstekingsziekte zou gaan, dan zou het gaan om een dertigvoudige(!) toename van het aantal patiëntjes met Kawasaki.
Test
Bij acht van de tien kinderen die met Kawasaki-achtige symptomen in het ziekenhuis belandden, werd tijdens een test antistoffen tegen het coronavirus aangetroffen. Zij hadden het virus dus onder de leden (gehad). Met het oog op de betrouwbaarheid van de antistoffentest – met name ook in combinatie met de behandeling die sommige kinderen ondergingen – is het volgens de onderzoekers niet uit te sluiten dat ook de 2 kinderen die negatief testten, in werkelijkheid het virus onder de leden hadden. Alle kinderen overleefden de Kawasaki-achtige complicaties.
Kawasaki-achtig
Een analyse van het ziektebeeld van deze kinderen onthult dat de ontstekingsziekte die zij ontwikkelden wel aan de ziekte van Kawasaki doet denken, maar zich op verschillende punten ook van deze ziekte onderscheidt. Zo waren de kinderen die na 18 februari met de Kawasaki-achtige symptomen in het ziekenhuis werden opgenomen gemiddeld een stukje ouder dan de kinderen die in de vijf jaar daarvoor met de ziekte van Kawasaki in het ziekenhuis belandden. De gemiddelde leeftijd van de kinderen die tijdens de pandemie werden opgenomen, lag rond de 7,5 jaar, terwijl de Kawasaki-patiënten die in de vijf jaar ervoor werden opgenomen, gemiddeld 3 jaar oud waren. Ook waren de symptomen van de kinderen die tijdens de pandemie werden opgenomen, ernstiger. Zo ontwikkelde meer dan de helft van de kinderen die in de afgelopen maanden met de ontstekingsziekte in het ziekenhuis belandden, hartcomplicaties. Bij de kinderen die in de jaren ervoor met Kawasaki te maken kregen, was dat slechts 10 procent. Daarnaast ontwikkelden vijf van de tien kinderen die de ontstekingsziekte tijdens de pandemie kregen, het zogenoemde Toxic Shock Syndrom (TSS). Bij de kinderen die in de vijf jaar ervoor de ziekte van Kawasaki ontwikkelden, werd dat syndroom – veroorzaakt door een bacteriële infectie – niet vastgesteld. Afgaand op de toch wel grote verschillen die er zijn tussen de symptomen en ernst van de ziekte die kinderen tijdens en voor de pandemie ontwikkelden, pleiten de onderzoekers ervoor om de ontstekingsziekte die tijdens de pandemie wordt vastgesteld, te blijven omschrijven als ‘Kawasaki-achtig’.
Hoe de ontstekingsziekte exact ontstaat, is nog niet duidelijk. Maar aangenomen wordt dat een overdreven reactie van het immuunsysteem eraan ten grondslag ligt. Of die overdreven reactie ontstaat door een SARS-CoV-2-infectie? Dat blijft onduidelijk. Dat er een verband is tussen het virus en de ontstekingsziekte wordt met deze nieuwe studie wel een stuk aannemelijker. “We beginnen ook in andere gebieden die hard door COVID-19 getroffen worden – denk aan New York en het zuidoosten van Engeland – meldingen te zien van kinderen die zich met symptomen van de ziekte van Kawasaki in het ziekenhuis melden,” aldus onderzoeker Lorenzo D’Antiga. “Onze studie voorziet ons van het eerste duidelijke bewijs voor een verband tussen SARS-CoV-2 en de ontstekingsziekte.” Meer onderzoek – onder grotere groepen kinderen – is echter nodig om dat verband te bevestigen.
Zeldzaam
De onderzoekers benadrukken dat de ontstekingsziekte nog altijd heel zeldzaam is en kinderen over het algemeen nog steeds nauwelijks door SARS-CoV-2 worden geraakt. “Afgaand op onze ervaringen ontwikkelt slechts een klein deel van de kinderen die door SARS-CoV-2 geïnfecteerd worden, symptomen van de ziekte van Kawasaki,” stelt onderzoeker Annalisa Gervasoni. “Het is echter belangrijk dat we alle gevolgen die dit virus voor kinderen heeft, in beeld brengen. Zeker nu landen wereldwijd plannen beginnen te maken om hun social distancing-beleid te versoepelen.”
Meer onderzoek
Ook professor Russell Viner, niet betrokken bij het onderzoek, benadrukt dat meer onderzoek naar de ontstekingsziekte hard nodig is. “Een beter begrip van deze ontstekingsziekte onder kinderen kan belangrijke informatie opleveren over de reactie van het immuunsysteem op SARS-CoV-2 (…) Als deze aandoening door antistoffen op poten wordt gezet, kan deze bovendien ook implicaties hebben voor vaccinstudies.”
Dat ouders zich zorgen maken, is niet gek. Maar ook Viner benadrukt dat het nog altijd om een zeldzame aandoening gaat. “Hoewel het artikel hint op de opkomst van een ontstekingsziekte die verband houdt met COVID-19 is het belangrijk om – zowel naar ouders als zorgverleners toe – nog eens te benadrukken dat kinderen over het algemeen minimaal door SARS-CoV-2-infecties getroffen worden.” En ook dokter Lucio Verdoni, werkzaam in een ziekenhuis in Bergamo kan het niet vaak genoeg benadrukken: de studie is geen reden voor paniek, maar roept hooguit op tot waakzaamheid. “Wij merkten op dat er ten tijde van de SARS-CoV-2-uitbraak in onze regio sprake was van een toename in het aantal kinderen dat met een Kawasaki-achtige aandoening naar ons ziekenhuis werd doorverwezen. Hoewel deze complicatie nog altijd heel zeldzaam is, voorziet onze studie ons van meer bewijs voor de manieren waarop het virus onder kinderen kan toeslaan. Ouders moeten lokaal medisch advies op blijven volgen en direct medische hulp zoeken als hun kind ziek wordt. De meeste kinderen herstellen na de gepaste zorg in het ziekenhuis, volledig.”
