De lijst met bedreigde soorten heeft een update gehad en telt nu 38.543 soorten. Maar voor sommige daarvan gloort er hoop.
Dat blijkt uit de nieuwe Rode Lijst van de International Union for the Conservation of Nature (IUCN). Op deze nieuwe Rode lijst vinden we maar liefst 138.374 soorten, waarvan meer dan een kwart (38.543) met uitsterven wordt bedreigd. Hoewel dat alarmerende bevindingen zijn, is er ook een lichtpuntje. Want sommige soorten lijken zich langzaam maar zeker te herstellen.
Diersoorten worden – onder meer afhankelijk van hun populatiegrootte en eventuele veranderingen daarin – ingedeeld in één van de zeven categorieën: niet bedreigd (of veilig), van bescherming afhankelijk, gevoelig, kwetsbaar, bedreigd, ernstig bedreigd, uitgestorven in het wild en uitgestorven. Daarbij moet worden opgemerkt dat er gekeken wordt naar de internationale status van een soort. Zo kan het best zijn dat een soort die in Nederland ernstig bedreigd wordt, op de rode lijst aangemerkt wordt als ‘veilig’, aangezien de soort er internationaal gezien goed voor staat.
De update van de IUCN Rode Lijst bevat onder andere een uitgebreide herbeoordeling van ’s werelds haaien en roggen. Al eerder dit jaar trokken wetenschappers daarover aan de bel. Zo bleek toen dat het aantal haaien en roggen de afgelopen vijftig jaar met meer dan 70 procent is gekelderd. Nu laten wetenschappers weten dat 37 procent van alle bestaande haaien- en roggensoorten met uitsterven wordt bedreigd. De reden hiervoor is het gebrek aan effectieve beheersmaatregelen in een groot deel van de oceanen, zo stellen de onderzoekers. Alle bedreigde haaien- en roggensoorten zijn bijvoorbeeld slachtoffer van overbevissing. Bovendien wordt 31 procent getroffen door verlies van leefgebied en 10 procent door klimaatverandering.
Komodovaraan
Ook met ’s werelds grootste levende hagedis, de komodovaraan, gaat het allerminst goed. Hoewel dit dier eerst nog te boek stond als kwetsbaar, vinden we ‘m na de nieuwe update onder de categorie bedreigd. De soort is endemisch in Indonesië en komt alleen voor in het Komodo National Park – dat op de Werelderfgoedlijst staat – en het naastgelegen eiland Flores. Maar door de toenemende druk van klimaatverandering komt de komodovaraan steeds meer in de problemen. De stijgende mondiale temperatuur en de daarmee samenhangende zeespiegelstijging zullen naar verwachting het leefgebied van de komodovaraan steeds kleiner maken. Zo vermoeden onderzoekers dat maar liefst 30 procent van zijn leefgebied de komende 45 jaar zal verdwijnen.
Tonijn
Gelukkig is er niet alleen maar slecht nieuws. Want voor sommige soorten gloort er toch een sprankeltje hoop. En wel voor vier commercieel beviste tonijnsoorten. Dankzij de handhaving van regionale vangstquota in het afgelopen decennium en de succesvolle bestrijding van illegale visserij, vertonen de blauwvintonijn, de zuidelijke blauwvintonijn, de witte tonijn en de geelvintonijn nu hoopvolle tekenen van herstel.
Het werkt!
Het bewijst volgens de onderzoekers dat duurzame visserij werkt en de biodiversiteit in stand houdt. “We moeten doorgaan met het afdwingen van duurzame visquota en hard optreden tegen illegale visserij,” onderstreept Bruce Collette, voorzitter van de IUCN SSC Tuna and Billfish Specialist Group. “Tonijnsoorten migreren over duizenden kilometers. Het is daarom van cruciaal belang om hun beheer wereldwijd beter te coördineren.”
De update van de Rode Lijst van de IUCN is een krachtig teken dat, ondanks de toenemende druk op de oceanen, soorten zich kunnen herstellen. Als landen zich maar willen inzetten voor bijvoorbeeld duurzamere visserij. De onderzoekers hopen dan ook dat er in de nabije toekomst bindende doelen worden opgesteld op basis van degelijke wetenschappelijke gegevens. Want op die manier kunnen we mogelijk meerdere soorten behoeden van de ondergang.
