‘De mens bestaat dankzij de ondergang van de sneeuwbal-aarde’

Onderzoekers ontdekken dat de sneeuwbal-aarde direct betrokken was bij het ontstaan van grotere en complexe levensvormen.

Hoe ontstonden de eerste dieren op aarde? Het lijkt een vrij eenvoudige vraag, maar lang konden onderzoekers deze niet goed beantwoorden. Want het is lastig te bepalen welke omstandigheden er honderden miljoenen jaren geleden voor zorgden dat eenvoudige organismen evolueerden tot complexere levensvormen. Maar wetenschappers van de Australian National University denken er nu toch uit te zijn. Volgens hen is het ontstaan van de complexe levensvormen – waaruit uiteindelijk ook de mens voortkwam – direct terug te leiden naar de sneeuwbal-aarde.

Sneeuwbal
Zo’n 700 miljoen jaar geleden zou de aarde een sneeuwbal zijn geweest: het oppervlak was meer dan 50 miljoen jaar lang bevroren. Enorme gletsjers schraapten over heuvelruggen en vermaalden ze tot poeder en daarbij kwamen voedingsstoffen – zoals fosfaat – vrij. “En toen de sneeuw smolt tijdens een extreme wereldwijde opwarming brachten rivieren grote hoeveelheden voedingsstoffen in de oceaan” vertelt onderzoeker Jochen Brocks.

Algen
Die voedingsstoffen creëerden – toen de temperatuur weer wat daalde naar een aangenaam niveau – de perfecte omstandigheden voor een snelle verspreiding van algen. Het zou een keerpunt in de geschiedenis van het leven op aarde worden: lang domineerden de bacteriën de wateren, maar nu namen algen het stokje over. “Deze grote en voedzame organismen aan de onderkant van de voedselketen zorgden voor een energiestoot die nodig was voor de evolutie van complexe ecosystemen waarin grote en complexe dieren, waaronder mensen, konden gedijen.”

Gesteenten
De onderzoekers trekken hun conclusies op basis van oude sedimentaire gesteenten die in Australië zijn teruggevonden. “We verpulverden deze gesteenten tot poeder en haalden er moleculen van oude organismen uit. Deze moleculen vertellen ons dat het zo’n 650 miljoen jaar geleden echt interessant werd. Het was een revolutie in de ecosystemen: de opkomst van de algen.”

Zonder die voedingsstoffen die ten tijde van de sneeuwbal-aarde waren losgewrikt en leidden tot de opkomst van de algen hadden mensen en andere dieren op dit moment niet bestaan, zo stellen de onderzoekers. “Sneeuwbal-aarde was direct betrokken bij de evolutie van groot en complex leven,” concludeert onderzoeker Amber Jarrett.

Bronmateriaal

"ANU-led study solves mystery of how first animals appeared on Earth" - Australian National University
Foto: imcarlos / Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd