Wetenschappers van de universiteit van Bristol hebben in Pools aardewerk uit het zesde millennium voor Christus sporen van kaas aangetroffen. Blijkbaar gebruikten mensen de melk van hun vee toen al om kaas te maken.
De onderzoekers bestudeerden aardewerk met daarin kleine gaatjes (zie de foto onderaan dit artikel). In het aardewerk troffen ze vetzuren aan. Die analyseerden ze en dat leverde overtuigend bewijs op dat het aardewerk gebruikt werd om kaas te maken. Waarschijnlijk deed het aardewerk met de gaatjes dienst als een soort zeef. Ook vandaag de dag worden bij het maken van kaas nog zeven gebruikt om de vaste bestanddelen van de kaas (de wrongel) van de vloeibare delen (de wei) te scheiden.
Oudste bewijs
“De aanwezigheid van restanten van melk in zeven is het oudste directe bewijs voor het maken van kaas,” vertelt onderzoeker Mélanie Salque. “Tot op heden was oud bewijs voor het maken van kaas vooral iconografisch.” Bijvoorbeeld muurschilderingen waarop te zien was, hoe kaas werd gemaakt. En die schilderingen waren enkele duizenden jaren jonger dan het bewijs dat de onderzoekers nu hebben gevonden.
Lactose-intolerant
Dat mensen meer dan 7000 jaar geleden al kaas maakten, is niet zo heel gek. In die tijd hadden mensen nog moeite met het verteren van melk: het grootste deel van de mensen had last van lactose-intolerantie, zo schrijven de onderzoekers in het blad Nature. “Kaas maken stelde ze in staat om de hoeveelheid lactose in de melk te verminderen (…) Het is een zeer efficiënte manier om wel de voedingswaarden van melk binnen te krijgen en toch niet ziek te worden, door de lactose,” vertelt onderzoeker Peter Bogucki.
Maar het maken van kaas moet meer voordelen gehad hebben voor deze mensen. Zo was melk in de vorm van kaas langer houdbaar. Ook konden ze het gemakkelijker transporteren.
Voor dit onderzoek plaatsvond, hadden wetenschappers in het noordwesten van Anatolië (Turkije) en in Libië al resten van melk teruggevonden die respectievelijk 8000 en bijna 7000 jaar oud waren. Er is echter geen bewijs gevonden dat mensen van die melk ook kaas maakten. En daarmee zijn de vondsten in Polen toch echt het eerste en oudste overtuigende bewijs dat mensen kaas maakten.
