Mensachtige hersenschors ontdekt…in een worm

Voor het eerst hebben wetenschappers in het brein van een ongewerveld dier een structuur ontdekt die vergelijkbaar is met onze hersenschors. Dankzij de vondst zijn wetenschappers in staat om het ontstaan van het menselijk brein zo’n 600 miljoen jaar terug te voeren. In die tijd deelden we een voorouder met deze worm. Dat meldt het blad Cell.

De voorouder in kwestie – Platynereis dumerilii – was een familielid van de gewone aardworm. Ten tijde van deze worm – zo’n zeshonderd miljoen jaar geleden dus – krioelde het op de zeebodem van voedsel. Om deze bronnen te onderzoeken, zou het logisch zijn geweest dat dieren een hersencentrum ontwikkelden dat verschillende geuren kon onderscheiden en uiteindelijk leerde wat goed en slecht voedsel was.

Leren
De eerste versie van zo’n ‘brein’ bestond uit een groep cellen die dicht op elkaar gepakt zaten. De cellen ontvingen en verwerkten basale informatie over voedsel en de omgeving. Dankzij deze structuur konden onze voorouders over de zeebodem kruipen om voedselbronnen te identificeren en er meer over te leren.

Ideaal
De wetenschappers hadden van tevoren al wel verwacht dat ze bij de borstelworm iets zouden vinden wat op een mensachtig brein lijkt. “Deze worm leeft in zelfgemaakte gangetjes, onderzoekt zijn omgeving actief voor voedsel en aan zijn gedrag te zien is hij in staat om te leren,” vertelt onderzoeker Raju Tomer. “Daarom dachten we dat deze borstelworm de ideale kandidaat zou zijn.”

Aanpak
De wetenschappers bestudeerden een groot aantal genen in het compacte brein van de worm. Hierdoor konden ze van elke cel een moleculaire vingerafdruk verkrijgen en celtypes benoemen aan de hand van de genen die erbij hoorden. Er is dus niet zozeer gekeken naar de locatie en vorm van de cellen als wel naar de eigenschappen. En dat is een nieuwe, maar effectieve aanpak.

De onderzoekers verwachten dat ook andere ongewervelde dieren zoals insecten, spinnen en schaaldieren over een soortgelijke structuur in de hersenen beschikken. De hersenschors is bij mensen betrokken bij leerprocessen, geheugen, gedachten, taal, bewustzijn en nog veel meer. Ook dieren gebruiken dit deel van de hersenen voor een aantal van deze functies. Toch lijkt het er niet op dat we kunnen stellen dat een worm ‘voelt’ en ‘denkt’. Waarschijnlijk is dat een stap te ver voor deze organismen. Ze missen namelijk een immens groot aantal zenuwcellen dat wij mensen wel hebben.

Bronmateriaal

"Human-Like Brain Found in Worm" - News.discovery.com

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd