Genitale herpes zouden we aan deze knapperd te danken hebben.
Herpes simplex is één van de meest voorkomende virussen onder mensen en is er in twee varianten: HSV1 (bekend van de koortslip) en HSV2 (genitale herpes). De allereerste ‘proto-mensen’ droegen het HSV1-virus reeds bij zich. Maar het HSV2-virus kregen deze proto-mensen niet mee toen hun geslachtslijn zich zo’n 7 miljoen jaar geleden afscheidde van die van de chimpansee. Je zou denken dat we daar goed zijn weggekomen.
Alsnog overgesprongen
Maar niets is minder waar. Want vandaag de dag komt genitale herpes gewoon onder mensen voor. En volgens onderzoekers komt dat doordat het virus tussen 3 en 1,4 miljoen jaar geleden van Afrikaanse apen oversprong op de voorouders van de mens. Waarschijnlijk via een mensachtige die niet aan mensen verwant is.
Parathropus boisei
En onderzoekers denken nu precies te weten welke mensachtige de boosdoener is. Parathropus boisei. Een zwaarlijvige mensachtige met een klein brein en plat gezicht.
De mensachtige zou HSV2 hebben opgelopen toen deze het vlees van chimpansees verorberde en de infectie via wondjes zijn lichaam binnendrong. In eerste instantie zouden mensachtigen met HSV1 beschermd zijn geweest tegen HSV2 (dat in dat stadium ook infecties veroorzaakte in de mond). Het virus zou pas een probleem zijn gaan vormen, toen het zich op een andere niche richtte: de geslachtsdelen.
Vervolgens zouden mensen het virus verkregen hebben middels contact tussen P. boisei en onze voorouder Homo erectus. Waarschijnlijk kwamen de twee elkaar tegen rond waterbronnen, ook sluiten de onderzoekers niet uit dat P. boisei bij Homo erectus op het menu stond. “Wanneer deze virussen van de ene op de andere soort willen overspringen, hebben ze een toevallige genetische mutatie nodig in combinatie met een significante uitwisseling van vloeistoffen,” stelt onderzoeker Charlotte Houldcroft. “In het geval van vroege mensachtigen betekent dat door consumptie of seks of waarschijnlijk allebei.” Het waren maaltijden en vrijpartijen met verstrekkende gevolgen, want zo liep Homo erectus het virus op en “zodra HSV2 toegang krijgt tot een soort, blijft deze: het virus wordt gemakkelijk doorgegeven van moeder op baby en verspreidt zich bovendien via bloed, speeksel en seks,” stelt onderzoeker Charlotte Houldcroft. En ook het nageslacht van Homo erectus was dan ook gedoemd om door het virus getergd te worden. “Genitale herpes verspreidde zich door Afrika zoals het richting de zenuwuiteinden in onze geslachtsorganen kruipt: langzaam, maar zeker.”
