Muziek: dat is toch een universele taal? Iets wat iedereen begrijpt, diep van binnen voelt en waarderen kan? Mis! Nieuw onderzoek toont aan dat er echt mensen zijn die niet in staat zijn om plezier te beleven aan muziek.
Eerder onderzoek – waarbij mensen vragenlijsten in moesten vullen – suggereerde al voorzichtig dat er mensen zijn die geen plezier of voldoening kunnen halen uit muziek. Maar onduidelijk was toen hoe dat kwam. Hadden die mensen de vragenlijst misschien niet goed begrepen? Of leden ze aan amusie (het ontbreken van muzikaal gehoor)?
Muziek en geld
Om meer duidelijkheid te krijgen en dus te achterhalen of het echt gewoon mogelijk was dat sommige mensen geen plezier uit muziek halen, zetten onderzoekers een nieuw experiment op. Ze verzamelden proefpersonen die heel veel plezier haalden uit muziek en mensen die geen of matig plezier uit muziek haalden. Vervolgens lieten ze de proefpersonen naar plezierige muziek luisteren en daarna een spel spelen waarin geld gewonnen konden worden. Beide taken activeren normaliter het beloningscentrum in het brein. Terwijl de proefpersonen daarmee bezig waren, hielden de onderzoekers hun emoties in de gaten door te kijken naar hun hartslag en huidgeleiding.
Bah..muziek!
Uit de experimenten blijkt dat er mensen bestaan die gezond en gelukkig zijn, een normale perceptie van muziek hebben en toch echt geen plezier halen uit het luisteren naar muziek. Hun beloningscentrum werd wel actief wanneer ze geld konden winnen, dus dat toont aan dat het feit dat ze ongevoelig zijn voor muziek niet het resultaat is van een geheel afwijkend beloningsnetwerk.
Het onderzoek is om meerdere redenen belangrijk. “Het identificeren van deze individuen (mensen die geen plezier halen uit muziek, red.) kan heel belangrijk zijn wanneer we de neurale basis van muziek – dat wil zeggen de manier waarop een serie noten vertaald wordt in emoties – willen begrijpen,” stelt onderzoeker Josep Marco-Pallarés. En daar blijft het niet bij. “Het idee dat mensen gevoelig kunnen zijn voor de ene beloning, maar niet voor de andere suggereert dat er verschillende manieren zijn om toegang te krijgen tot dat beloningscentrum en dat dat de ene manier voor de ene persoon effectiever is dan voor de ander.”
