In mensentijdperk sterven 1000x meer dieren uit dan daarvoor

dodo

Onderzoek toont aan dat de snelheid waarmee dieren in de tijd dat er nog geen mensen waren, uitstierven zo’n tien keer lager lag dan gedacht. Het betekent dat de snelheid waarmee dieren vandaag de dag uitsterven tien keer ernstiger is.

Diverse diersoorten sterven vandaag de dag uit. Om een beeld te schetsen van hoe ernstig de situatie is, blikken onderzoekers graag terug. En wel naar de periode waarin er nog geen mensen op aarde rondliepen. Pas als we weten hoe snel dieren toen uitstierven, kunnen we een beeld krijgen van hoe zwaar we aan de sterftecijfers van vandaag de dag moeten tillen.

Zestig miljoen jaar geleden
Een nieuw onderzoek blikt nu terug op de tijd dat er nog geen mensen waren en stelt vast dat snelheid waarmee diersoorten toen – zo’n zestig miljoen jaar geleden – uitstierven ongeveer tien keer lager lag dan gedacht. Het betekent dat de huidige snelheid waarmee diersoorten uitsterven dus tien keer ernstiger is dan gedacht. Diersoorten sterven vandaag de dag 1000 keer vaker uit dan ze dat 60 miljoen jaar geleden deden. “Het was heel, heel anders voordat mensen het toneel betraden,” concludeert onderzoeker Jurriaan de Vos.

Nieuwe cijfers
In de jaren negentig stelden onderzoekers nog dat er vóór de mens op aarde rondliep zo’n 1 per 1 miljoen soorten per jaar uitstierven. In een nieuw onderzoek komen wetenschappers echter op een heel ander cijfer: 0,1 per 1 miljoen soorten per jaar. Ter vergelijking: vandaag de dag sterven van elke miljoen soorten jaarlijks 100 soorten uit.

De methode
Hoe komen de onderzoekers aan deze nieuwe cijfers? In tegenstelling tot eerdere studies beperkten ze zich niet enkel tot fossiele resten. Fossiele resten zijn waardevolle informatiebronnen als het gaat om diersoorten die in het verleden (en nu niet meer) leefden. Maar ze hebben ook hun beperkingen. Zo is vaak lastig vast te stellen tot welke soort een fossiel exact behoort en bovendien fossiliseren lang niet alle soorten even goed. Tijdens dit nieuwe onderzoek richtten wetenschappers zich daarom onder meer op de evolutionaire stamboom van planten- en diersoorten. Ze keken hoe soorten door de tijd heen veranderden: hoe nieuwe genetische takken ontstonden en onsuccesvolle families uitstierven. Zo kregen ze een beeld van de diversificatie van soorten. “Het aantal soorten op aarde is in de recente geologische geschiedenis niet afgenomen,” legt onderzoeker Lucas Joppe uit. “Het is of constant of neemt toe. Daarom moet de gemiddelde snelheid waarmee sommige groepen in het aantal soorten toenamen gelijk zijn aan of hoger zijn dan de snelheid waarmee
andere groepen soorten door extinctie verloren.”

Verantwoordelijk
Over wie er precies verantwoordelijk is voor het versneld uitsterven van soorten bestaat weinig twijfel. In de meeste gevallen is de belangrijkste reden voor het uitsterven van soorten de groei van de menselijke populatie en consumptie. Tegelijkertijd merken de onderzoekers op dat mensen ook op steeds meer plaatsen aantonen een positieve stempel op de situatie te kunnen drukken: mensen zetten zich in voor het behoud van soorten en boeken daarmee succes.

Het nieuwe onderzoek plaatst de huidige trend in een alarmerend perspectief. “We weten al twintig jaar dat de huidige snelheid waarmee soorten uitsterven uitzonderlijk hoog ligt,” vertelt onderzoeker Stuart Pimm. “Deze nieuwe studie komt met een betere schatting van de normale snelheid waarmee dieren uitsterven: de snelheid die zonder menselijk ingrijpen van toepassing is. Die snelheid ligt lager dan we dachten, wat betekent dat de huidige extinctiecrisis in vergelijking veel ernstiger is.”

Bronmateriaal

"Extinctions during human era worse than thought" - Brown.edu
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door George Edwards.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd