Nieuw onderzoek wijst erop dat honderden meters onder de zeebodem, diep ingegraven in de oceanische korst heel veel micro-organismen leven. Sterker nog: hoogstwaarschijnlijk bevindt zich onder de zeebodem het grootste ecosysteem op aarde.
Dat schrijven wetenschappers in het blad Science. Ze boorden door zo’n 2,5 kilometer water en honderden meters sediment heen. Vervolgens haalden ze 3,5 miljoen jaar oud basalt boven. “We leveren het eerste directe bewijs voor leven diep in de oceanische korst,” vertelt onderzoeker Mark Lever.
Energie
Maar hoe komen die microben zo diep in de oceanische korst aan energie? Normaal gesproken is zonlicht een belangrijke bron van energie: fotosynthetische organismen gebruiken het om koolstofdioxide om te zetten in organisch materiaal. Maar zonlicht komt niet in de oceanische korst terecht. “Onze resultaten suggereren dat dit ecosysteem grotendeels gebaseerd is op chemosynthese,” legt Lever uit. “In de basaltische oceanische korst zitten kleine aderen en daar loopt water doorheen.” Dit water reageert waarschijnlijk met stofjes in het basalt (bijvoorbeeld het mineraal olivijn) en daarbij komt waterstof vrij. “Micro-organismen gebruiken waterstof als een bron van energie om koolstofdioxide om te zetten in organisch materiaal.”
Direct bewijs
Wetenschappers vermoeden al langer dat leven in de oceanische korst voorkomt. Maar bewijs ervoor was altijd indirect: het was gebaseerd op chemische aanwijzingen in gesteenten. “Direct bewijs ontbrak,” stelt onderzoeker Olivier Rouxel. Lever en zijn collega’s hebben dat directe bewijs nu gevonden. “Het begon allemaal toen ik DNA haalde uit de gesteenten,” vertelt Lever. “Tot mijn verrassing identificeerde ik genen die we normaal vinden in methaan-producerende micro-organismen.” De onderzoekers kweekten enkele micro-organismen afkomstig uit het basalt in het lab en maten daar de methaanproductie. En met elk experiment kwamen ze tot dezelfde conclusie: in het basalt leefden microben die methaan produceerden. “Ons werk bewijst dat microben een belangrijke rol spelen in de chemie van basalt en zo invloed uitoefenen op de chemie van de oceanen.”
Groot
De oceanische korst bedekt ongeveer zestig procent van het oppervlak van de aarde. Daarmee is het ecosysteem waarvoor de onderzoekers nu direct bewijs gevonden hebben, het grootste dat op aarde voorkomt.
Wetenschappers blijven de oceanische korst bestuderen, want hun studie heeft nogal wat implicaties. “Het is mogelijk dat leven gebaseerd op chemosynthese ook op andere planeten gevonden kan worden. Onze toekomstige studies gaan hopelijk onthullen of dat het geval is.” Ook hopen de onderzoekers te achterhalen welke rol het leven in de oceanische korst speelt als het gaat om de koolstofkringloop op onze planeet.
