Mier heeft een carwash op zijn voorpootjes

schoonmaak

Voor het eerst is een close-up filmpje gemaakt van mieren hun voelsprieten reinigen. En daar kunnen we nog wat van leren.

Insecten – waaronder mieren – besteden flink wat tijd aan het schoonmaken van hun voelsprieten. En dat is niet voor niets: op die voelsprieten bevinden zich zeer gevoelige haren die ze gebruiken om voedsel of soortgenoten op te sporen of te communiceren. Als deze haren te vies worden, worden ze minder gevoelig, met alle gevolgen van dien.

Grote schoonmaak
Hoewel dus wel duidelijk is dat het schoonhouden van deze voelsprieten een halszaak is, wisten onderzoekers lang niet hoe insecten deze hele kleine haartjes reinigen. Een bijzonder filmpje brengt daar verandering in. Het onthult hoe de mier Camponotus rufifemur grote schoonmaak houdt.

Schoonmaakapparaat
De mier in kwestie heeft op zijn voorpoten een speciaal ‘schoonmaakapparaat’ zitten waarmee deze de voelsprieten schoonmaakt. Deze structuur doet qua vorm wat denken aan de schaar van kreeft en is bedekt met haren, een ‘kam’ en een ‘borstel’. Wanneer de mier gaat schoonmaken, haalt hij de voelspriet door het ‘schoonmaakapparaat’ heen (zie de afbeelding hierboven). Het is een beetje vergelijkbaar met hoe wij mensen onze auto door de carwash rijden.

mierDrie filters
Uit close-up beelden blijkt nu hoe de mieren hun voelspriet exact schoonhouden. Het oppervlak van de voelspriet komt als eerste in contact met de haren (in rood op de afbeelding hiernaast). Deze haren verwijderen de grootste vieze deeltjes. Vervolgens worden de iets kleinere deeltjes verwijderd door de ‘kam’ (in blauw), waarna de ‘borstel’ (in groen) de allerkleinste deeltjes weghaalt. “Terwijl de ‘haren’ en de ‘kam’ de grotere delen ‘wegschrapen’, lijkt de ‘borstel’ de kleinere deeltjes aan te trekken,” vertelt onderzoeker Alexander Hackmann. Hierdoor kunnen deeltjes van verschillende groottes verwijderd worden terwijl de voelspriet maar één keer door het ‘schoonmaakapparaat’ hoeft te worden gehaald.

Volgens Hackmann kunnen wij nog heel wat leren van de mieren. “Insecten hebben ingenieuze manieren ontwikkeld om heel kleine, gevoelige structuren schoon te maken, uitvinden hoe ze dat exact doen, kan interessant zijn voor de nanotechnologie waar besmetting van kleine dingen – in het bijzonder elektronische apparaten – een groot probleem is.”

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd