Miljoenen jaren oud landschap ontdekt onder Groenlandse ijskap

groenland

Onderzoekers hebben 3,2 kilometer onder de Groenlandse ijskap een toendra-landschap ontdekt. Het landschap is zo’n drie miljoen jaar oud en suggereert dat de Groenlandse ijskap al veel langer bestaat dan gedacht en verschillende periodes van opwarming overleefd heeft.

De onderzoekers trekken hun conclusies op basis van ijskernen die al in 1993 verzameld werden. “De afgelopen twintig jaar hebben slechts enkele mensen naar de sedimenten op de bodem van de kern gekeken,” weet onderzoeker Paul Bierman. Samen met zijn collega’s bestudeerde hij de sedimenten daarom uitgebreid.

Isotoop
Eerst keken ze naar een isotoop dat ontstaat door kosmische straling. Hoe langer de grond onbedekt is, hoe meer van dit isotoop er in de grond te vinden is. Op basis van dit isotoop konden de onderzoekers vaststellen dat de grond tussen de 200.000 en één miljoen jaar onbedekt was geweest alvorens deze door ijs bedekt werd.

“Groenland was echt heel groen! Maar dat was wel miljoenen jaren geleden”

Toendra
Vervolgens keken de onderzoeker hoeveel door planten geproduceerd stikstof en koolstof er in de sedimenten zat. “Het feit dat meetbare hoeveelheden organisch materiaal in het ijs werden ontdekt, wijst erop dat er grond onder het ijs aanwezig moet zijn,” vertelt onderzoeker Andrea Lini. En de samenstelling ervan suggereert dat op die grond toendra te vinden was. “Groenland was echt heel groen!” stelt onderzoeker Dylan Rood. “Maar dat was wel miljoenen jaren geleden. Groenland was net zo groen als de toendra op Alaska alvorens het bedekt werd met het op één na grootste ijslichaam op aarde.”

Niet geschraapt
De vondst van dit lanschap is heel bijzonder. Wetenschappers dachten namelijk altijd dat de ijskap als een bulldozer te werk ging en het landschap als het ware voor zich uitduwde. Vegetatie, grond en zelfs de bovenste laag van gesteenten zouden door het ijs verwijderd worden. Maar de Groenlandse ijskap is klaarblijkelijk anders. “Het centrum van de ijskap heeft sinds zijn ontstaan – bijna drie miljoen jaar geleden – weinig erosie veroorzaakt,” vertelt onderzoeker Lee Corbett. De ijskap heeft het landschap niet kaal gemaakt, maar juist miljoenen jaren geconserveerd.

“Maar als we zo doorgaan zal de ijskap het niet overleven”

Taai
Het onderzoek suggereert bovendien dat de Groenlandse ijskap taaier is dan gedacht. “De oude grond onder de Groenlandse ijskap helpt ons om een belangrijk mysterie op te lossen,” vertelt onderzoeker Dylan Rood. “Hoe smolten en groeiden grote ijskappen in reactie op veranderingen in temperatuur?” Zelfs in de warmste perioden sinds het ontstaan van de ijskap is deze niet helemaal gesmolten, zo stellen de onderzoekers op basis van deze studie. Zo kon het landschap eronder al die jaren geconserveerd en onveranderd blijven.

Dat de Groenlandse ijskap al bijna drie miljoen jaar – dwars door periodes van opwarming heen – stand weet te houden, is echter geen garantie dat deze ook de huidige opwarming overleeft, zo benadrukt Bierman. “Onder Groenland bevindt zich een 2,7 miljoen jaar oud landschap. Het ijs daar bovenop is in de tijd die wij mensen nodig hadden om als soort te ontstaan niet verdwenen. Maar als we zo doorgaan zal de ijskap het niet overleven. En zodra het ijs weg is, is het heel moeilijk om het weer terug te krijgen.”

Bronmateriaal

"Science: There’s Something Ancient in the Icebox" - UVM.edu
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Christine Zenino (via Wikimedia Commons).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd