Wetenschappers hebben de leeftijd van mitochondriale Eva vastgesteld. De vrouw zou zo’n 200.000 jaar geleden hebben geleefd. Eva is belangrijk voor de wetenschap, omdat alle mensen die nu nog in leven zijn hun mitochondriale DNA van deze vrouw geërfd hebben. Dat betekent dat Eva op dit moment de enige met een onafgebroken matrilineaire afstammingslijn is.
Het klinkt allemaal misschien wat ingewikkeld, maar in feite is het heel simpel. De wetenschappers bestudeerden analyses van mitochondriaal DNA. Dit DNA bevindt zich in het centrum van de cellen en wordt enkel via de matrilineaire lijn doorgegeven: dus van moeder op dochter. Al dit mitochondriale DNA bleek terug te leiden naar Eva.
Moderne tijd
Dat betekent niet dat Eva de eerste vrouw op aarde was, maar dat alleen haar nakomelingen tot op de dag van vandaag in leven zijn. “Er is altijd wel een andere vrouw die ouder is dan mitochondriale Eva, maar haar DNA heeft de moderne tijd niet gehaald,” vertelt onderzoeker Marek Kimmel. “Dat betekent dat de leeftijd van mitochondriale Eva altijd minder hoog is dan die van de eerste, echte vrouwelijke moderne mens.”
DNA
En dat is ergens logisch. Zo’n 200.000 jaar geleden leefden er veel vrouwen. Maar een groot deel daarvan kreeg alleen maar zonen. En omdat het betreffende DNA alleen maar van moeder op dochter wordt doorgegeven, hield de lijn daar op. Eva gaat wat dat betreft dus het verst terug en heeft de langste afstammingslijn.
Mutatie
Dat DNA is in de loop van jaren natuurlijk wel iets veranderd en op basis daarvan konden de onderzoekers bepalen hoe oud Eva was. Ze wisten namelijk ongeveer hoelang het duurt voordat een mutatie ‘af’ is en door het aantal mutaties te achterhalen, kon ook de tijd waarin Eva leefde en het DNA dus nog ‘zuiver’ was worden achterhaald.
Natuurlijk was dat in de werkelijkheid wel wat ingewikkelder: zo zijn in de loop der geschiedenis verschillende bevolkingsgroepen verdwenen. En daarmee verdwenen ook bepaalde afwijkingen in DNA. Die moeten wel worden meegeteld, want anders komt Eva veel jonger uit de bus dan eigenlijk het geval was. De onderzoekers hebben dit ingecalculeerd en komen dan ook enkel met een schatting van Eva’s leeftijd.
