Een moeizame jeugd kost een baviaan jaren van zijn leven

Bavianen die een zware jeugd hadden, hebben een hoger risico om voortijdig te sterven, zo stelt nieuw onderzoek.

Uit een nieuw Amerikaans onderzoek blijkt dat wilde bavianen die meerdere tegenslagen tijdens de eerste jaren van hun leven te verduren krijgen korter leven. Zo leven ze gemiddeld tien jaar korter dan de baviaantjes die door hun ouders in de watten zijn gelegd.

Mensen

Ook voor mensen geldt dat als zij een zware jeugd hebben gekend, dit effect heeft op hun verdere leven. Zo blijkt dat als zij in hun jonge jaren te maken hebben gekregen met mishandeling of verwaarlozing, zij meer kans hebben op hart- en vaatziekten, diabetes of andere gezondheidsproblemen op latere leeftijd. Sommige onderzoekers stellen dat dit komt door verschillen in medische zorg en risicovol gedrag. Zo zouden mensen met een moeilijke jeugd eerder naar de drugs of alcohol grijpen. Maar omdat bavianen voor 94 procent hetzelfde DNA hebben als mensen, kunnen patronen ook evolutionair gezien aanwezig zijn.

Studie
De onderzoekers bestudeerden 196 wilde, vrouwelijke bavianen tussen 1983 en 2013 in het nationale park van Amboseli in Zuid-Kenia. De onderzoekers waren vooral geïnteresseerd in zes potentiële redenen van de vroege rampspoed. Sommige bavianen zagen bijvoorbeeld weinig regen in hun eerste levensjaar of ervoeren competitie van broers, zussen of bavianen uit de groep. Anderen verloren hun moeder, hadden moeders die lager in rang stonden of hadden maar weinig sociale steun.

Risicofactoren
Uit de studie blijkt dat meer dan driekwart van de bavianen minstens een van de zes risicofactoren had. Vijftien procent had er drie of meer. Bavianen die hun moeder hadden verloren vóór hun vierde levensjaar, of – voordat ze volledig gezoogd zijn – een broertje of zusje erbij kregen, bleken het meest kwetsbaar te zijn. De meer voorspoedige bavianen die hooguit met één van de ongunstige voorvallen te maken kregen, leefden vaak tot in hun late tienerjaren of vroege twintigerjaren. Bavianen die echter drie of meer van de nadelige voorvallen te verduren kregen, stierven vaak al rond hun negende levensjaar.

Pech baby
Het leven is ook niet makkelijk voor een wilde baviaan. Net als veel andere dieren die op de Afrikaanse savanne leven, moeten ook bavianen omgaan met droogte, overbevolking, ziektes en roofdieren. Maar als je dan ook nog net een ‘pech baby’ bent, is het leven natuurlijk nog zwaarder. Zo blijkt dat deze bavianen niet alleen niet ouder worden dan tien jaar, maar ze ook minder overlevend kroost voortbrengen. “Het is als een sneeuwbaleffect,” stelt co-auteur Elizabeth Archie.

Opvallend genoeg blijken sommige pech bavianen hun tegenslagen naarmate ze ouder worden toch te overwinnen. Het team is daarom van plan deze bavianen wat nader te onderzoeken. “Het zou kunnen dat deze bavianen meer investeren in relaties, waardoor ze – naarmate ze ouder worden – beter kunnen overleven,” zegt Archie.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd