Mogelijk een verband tussen corona-sterfte en luchtvervuiling

De hoge sterftecijfers in het noorden van Italië zijn mogelijk deels te verklaren door de vieze lucht aldaar.

Het is ronduit opmerkelijk. In het noorden van Italië sterft ongeveer 12 procent van de mensen die met het coronavirus besmet zijn geraakt. Terwijl in de rest van het land ongeveer 4,5 procent van de besmette Italianen door toedoen van het virus bezwijkt. Hoe is dat te verklaren? In het blad Environmental Pollution stellen wetenschappers nu dat luchtvervuiling mogelijk een (bij)rol speelt.

Datasets
De onderzoekers – naast een milieu-onderzoeker werkten ook twee gezondheidswetenschappers aan de studie mee – bogen zich over verschillende datasets. Zo keken ze bijvoorbeeld naar data verzameld door NASA’s Aura-satelliet, die onder meer de luchtkwaliteit op aarde in kaart brengt. Ook maakten ze gebruik van de Air Quality Index, waarvoor op duizenden plekken in Europa – en dus ook in Italië – continu de luchtkwaliteit wordt gemeten. Beide datasets schetsen een helder beeld. In Noord-Italië is de lucht veel sterker vervuild dan in de rest van het land.

Hoewel het geen hard bewijs is dat die vieze lucht aan de hoge sterfte in deze regio ten grondslag ligt, is het volgens de onderzoekers wel heel goed mogelijk dat de slechte luchtkwaliteit een rol speelt. Ze stellen dat de lichamen van Noord-Italianen doordat zij langdurig aan sterk vervuilde lucht worden blootgesteld, mogelijk al iets verzwakt zijn op het moment dat zij het virus oplopen. En daardoor zouden hun overlevingskansen in beginsel al kleiner zijn.

Luchtverontreiniging en gezondheid
Talloze onderzoeken hebben de afgelopen jaren aangetoond dat vervuilde lucht tot gezondheidsklachten leidt. Zo is luchtvervuiling al in verband gebracht met luchtwegproblemen, hart- en vaatziekten, dementie en recent ook met een verlies van botmassa. Maar vervuilde lucht heeft ook invloed op ons immuunsysteem, zo kan het de manier waarop ons immuunsysteem functioneert, veranderen.

Kanttekening
De onderzoekers willen echter wel een heel belangrijke kanttekening plaatsen bij hun studie. “Er zijn verschillende factoren die van invloed zijn op het ziekteverloop,” benadrukt onderzoeker Dario Caro. Wetenschappers werken hard om die factoren in kaart te brengen. En eerder bleek bijvoorbeeld al dat mensen die op leeftijd zijn een hogere kans hebben om aan de gevolgen van het virus te overlijden. “Het is belangrijk om te benadrukken dat onze resultaten die eerdere resultaten niet tegenspreken,” aldus Caro. “Op het moment is alle nieuwe kennis voor wetenschappers en de autoriteiten van waarde en ik zie ons werk als een aanvulling op de kennis die we al hebben over de factoren die van belang zijn voor het ziekteverloop.”

Combinatie van factoren
Als luchtvervuiling inderdaad een rol speelt in het ziekteverloop, zal dat bovendien altijd een bijrol zijn. Er zijn namelijk nog veel meer – en ook belangrijkere – factoren die van invloed zijn op het ziekteverloop, zo stelt Caro. “We moeten andere factoren verantwoordelijk voor de hoge sterfte, zoals de hoge gemiddelde leeftijd van de Italiaanse bevolking in dit gebied, de grote regionale verschillen binnen de Italiaanse gezondheidszorg, de IC-capaciteit en de wijze waarop besmettingen en sterfte gedocumenteerd zijn, niet negeren. Deze spelen de grootste rol in de grote sterfte (gedocumenteerd in Noord-Italië, red.) en waarschijnlijk een grotere rol dan de luchtvervuiling.”

En toch is het belangrijk om het verband tussen sterfte door het nieuwe coronavirus en luchtvervuiling verder te onderzoeken, aldus Caro. Het is namelijk van groot belang dat alle factoren die van invloed kunnen zijn op het ziekteverloop in kaart worden gebracht. Alleen zo kunnen we achterhalen waarom in bepaalde gebieden veel meer mensen aan de gevolgen van het virus overlijden dan elders.

Schonere lucht
Ondertussen zorgt SARS-CoV-2 – een virus dat dus mogelijk harder toeslaat in gebieden waar de lucht sterker vervuild is – er paradoxaal genoeg voor dat de lucht wereldwijd veel schoner wordt. Doordat mensen meer thuiswerken en veel fabrieken dicht zijn, neemt de luchtvervuiling af. Dat zagen we eerder in China en later ook in Noord-Italië gebeuren.

Met behulp van satellietdata onderzoeken wetenschappers momenteel de impact die COVID-19 op de luchtkwaliteit in onder meer Europa heeft. Maar daarnaast wordt er ook gekeken of luchtverontreiniging – op een iets andere manier dan die wetenschappers nu in het blad Environmental Pollution schetsen – effect heeft op COVID-19. Zo wordt er bijvoorbeeld onderzocht hoe het zit met de overlevingskansen van het virus op fijnstof in de lucht. Daarnaast kunnen satellieten die het weer en klimaat op aarde monitoren, worden ingezet om de hypothese dat het nieuwe coronavirus seizoensgebonden is – oftewel minder goed functioneert bij een bepaalde temperatuur en luchtvochtigheid – getoetst worden. Het moet meer inzicht geven in hoe het virus zich verspreidt en uiteindelijk ook in hoe we die verspreiding kunnen afremmen.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd