Dat voorspelt onderzoeker James Shirley. Hij gaat hierbij af op de geschiedenis van de stoffige planeet.
“Mars bevindt zich op 29 oktober van dit jaar in het midden van het stofstorm-seizoen,” vertelt onderzoeker James Shirley. “Op basis van het historische patroon dat we hebben gevonden, geloven we dat het zeer waarschijnlijk is dat een wereldwijde stofstorm in de weken of maanden rond deze datum ontstaat.”
Wereldwijd
Lokale stofstormen zijn een regelmatig terugkerend fenomeen op Mars. En soms groeien de lokale stofstormen of smelten samen, waardoor een regionale stofstorm ontstaat. En zo af en toe produceren die regionale stofstormen een stofwolk die de hele planeet omhult. Het oppervlak is dan niet langer zichtbaar. Al negen keer hebben we zo’n wereldwijde stofstorm gespot: in 1924 voor het eerst en in 2007 voor het laatst. Maar waarschijnlijk hebben we er wel een paar gemist. Er zijn namelijk jaren bij waarin er geen orbiter rond Mars cirkelde en Mars juist in het stofstormseizoen lastig vanaf het oppervlak van de aarde te observeren was.
Komt er weer één?
Maar binnenkort mogen we er dus weer één verwachten en zitten we – dankzij de Marsorbiters – op de eerste rij. Volgens Shirley – die in 2015 een paper publiceerde waarin hij een link legde tussen het baanimpulsmoment van Mars en het ontstaan van stofstormen – zijn de omstandigheden op Mars nu vergelijkbaar met de omstandigheden in jaren waarop we wereldwijde stofstormen zagen ontstaan. Eind augustus zagen onderzoekers op Mars een verzameling lokale stofstormen uitgroeien tot een enorme regionale storm. Maar deze bezweek half september zonder tot een wereldwijd fenomeen te zijn uitgegroeid. Onderzoekers houden de rode planeet echter nauwlettend in de gaten om te zien of Shirley het toch bij het juiste eind heeft en er ergens deze of volgende maand iets gebeuren gaat.
Het voorspellen van stofstormen op Mars is zeker geen geinige hobby. Het kan in de toekomst – wanneer astronauten op Mars actief zijn – van levensbelang zijn. Opgezwiept stof kan namelijk een bedreiging vormen voor de gezondheid en de elektronica. Tevens kan een stofstorm grote invloed hebben op de beschikbaarheid van zonne-energie. Dat laatste zagen we bijvoorbeeld in 2007 al gebeuren. Marsrovers Spirit en Opportunity konden tijdens een stofstorm maar weinig zonne-energie verzamelen. “De wereldwijde stofstorm in 2007 was de eerste grote bedreiging voor de rovers sinds hun landing,” stelt John Callas, projectmanager van Spirit en Opportunity. “We moesten speciale maatregelen nemen om ze een paar weken op rij met weinig energie te laten overleven. Elke rover was een paar minuten per dag actief, genoeg om op temperatuur te komen en werd dan weer uitgezet zonder ook zelfs maar met de aarde gecommuniceerd te hebben. Tijdens het hoogtepunt van de storm waren de rovers dagen op rij compleet op zichzelf aangewezen.”
