Mogelijk een restje van de stokoude Tethysoceaan ontdekt

Het grootste deel van de oceanische korst is zo’n 200 miljoen jaar oud, maar in de Middellandse Zee hebben onderzoekers een stukje ontdekt dat mogelijk 340 miljoen jaar oud is!

Als dat klopt, is het het oudste stukje oceanische korst dat zich nog steeds op zijn plaats bevindt, zo stellen de onderzoekers in het blad Nature Geoscience. Ze troffen het betreffende stukje korst aan in het oostelijke deel van de Middellandse Zee.

Sedimenten
De leeftijd van de oceaankorst vaststellen, is nog niet zo gemakkelijk. Zo is de korst op veel plaatsen bedekt met een kilometers dikke laag sediment. Dat geldt ook voor het oostelijke deel van de Middellandse Zee waar een sedimentlaag van 10 tot 15 kilometer dik op de korst rust. Om toch meer te kunnen zeggen over de leeftijd van de korst, keken de onderzoekers naar de oriëntatie van magnetische mineralen in de oceanische korst.

Een mid-oceanische rug, ook wel spreidingszone genoemd. Afbeelding: NASA / GSFC / Robert Simmon.
Een mid-oceanische rug, ook wel spreidingszone genoemd. Afbeelding: NASA / GSFC / Robert Simmon.
Magnetische mineralen
Het betreffende stukje korst is voortgekomen uit een mid-oceanische rug (zie de afbeelding hiernaast). Platen bewogen uit elkaar en tussen de platen borrelde magma op. Dat magma koelde af en vormde een nieuw stukje oceanische korst. Maar voordat het magma gesteente werd, namen de magnetische mineralen in de magma de richting van het magnetisch veld van de aarde aan. Nu verandert de oriëntatie van het magnetisch veld van de aarde door de tijd heen. Het betekent dat we een bepaalde oriëntatie van magnetische mineralen kunnen koppelen aan een specifieke periode in het verleden. “Veranderingen in de oriëntatie van het magnetisch veld van de aarde worden genoteerd op de bodem van de oceaan en creëren een unieke ‘barcode’ die verraadt wanneer de korst ontstaan is,” legt onderzoeker Roi Granot uit.

Uniek
En de oriëntatie van magnetische mineralen in de oceanische korst in het oostelijke deel van de Middellandse Zee verraadt dat deze korst zo’n 340 miljoen jaar oud is. En dat is uniek. Omdat de oceanische korst een grote dichtheid heeft, wordt deze in subductiezones (waar de oceaankorst onder een continentale plaat duikt) relatief snel terug de aardmantel ingetrokken. Vandaar dat het grootste deel van de oceaankorst minder dan 200 miljoen jaar oud is.

Granot vermoedt dat de korst in het oostelijke deel van de Middellandse Zee een restant is van de oude Tethysoceaan (zie afbeelding hieronder). Als dat zo is, zou dat betekenen dat deze oceaan veel eerder ontstond dan gedacht.

De Tethysoceaan brak het supercontinent Gondwana in tweeën. Afbeelding: USGS.
De Tethysoceaan brak het supercontinent Gondwana in tweeën. Afbeelding: USGS.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd