Monstertsunami sloeg 500 jaar geleden toe op Hawaii

tsunami

Vijfhonderd jaar geleden beukte een negen meter hoge muur van water op de kust van Hawaii. Dat hebben onderzoekers ontdekt. De tsunami ontstond door toedoen van een zware aardbeving voor de kust van de Aleoeten.

De ontdekte tsunami was zo’n drie keer groter dan de tsunami die in 1946 op Hawaii toesloeg en de boeken in is gegaan als de meest vernietigende tsunami in de recente geschiedenis van de eilandengroep. Onderzoekers schatten dat de muur van water op het moment dat deze 500 jaar geleden bij de kust van Hawaii aankwam zo’n negen meter hoog was. De tsunami zou zeker zo’n negen scheepscontainers aan oceaansedimenten in een zinkgat op het eiland Kauai hebben achtergelaten.

Oude verhalen
De inwoners van Hawaii zijn bekend met oude verhalen over kolossale tsunami’s die op de eilanden beuken. Maar lang ontbrak wetenschappelijk bewijs voor die enorme golven. Daar leek aan het eind van de jaren negentig verandering in te komen. Toen bestudeerden onderzoekers een zinkgat nabij de kust van Kauai. Twee meter onder het oppervlak stuitten ze op een laag sediment vol met fragmenten van koraal, schelpen en andere materialen die wel uit de zee afkomstig moesten zijn. Aangezien de mond van het zinkgat honderd meter landinwaarts en achter een zeven meter hoge afscheiding ligt, stelden de onderzoekers dat die materialen misschien wel getuigden van een tsunami.

Op de afbeelding

De foto bovenaan dit artikel werd gemaakt in 1946 toen een zeer vernietigende tsunami op Hawaii toesloeg. Meer dan 160 mensen lieten het leven.

Japan
De afzettingen bleven echter een mysterie tot Japan in 2011 getroffen werd door een aardbeving. Er ontstond een tsunami die de zeespiegel op sommige plekken wel 39 meter deed stijgen. Nadat die tsunami had toegeslagen, begonnen onderzoekers te twijfelen. “De aardbeving in Japan was veel groter dan elke seismoloog voor mogelijk hield,” vertelt onderzoeker Rhett Butler. Zou zoiets dan toch ook in Hawaii kunnen gebeuren? Sterker nog: was het dan – zoals het zinkgat suggereerde – misschien toch al wel eens gebeurd?

Computermodellen
Om een antwoord te vinden op die vraag gingen de onderzoekers aan de slag met computermodellen. In die modellen simuleerden ze aardbevingen met een kracht tussen de 9.0 en 9.6 op de schaal van Richter. Die aardbevingen lieten ze plaatsvinden langs de subductiezone Aleoeten-Alaska: een 3400 kilometer lange oceaantrog die ontstaat doordat de Pacifische Plaat onder de Noord-Amerikaanse Plaat duikt. Uit het onderzoek blijkt dat wanneer op exact de juiste plaats een aardbeving met een kracht ietsje groter dan 9.0 op de Schaal van Richter plaatsvindt, een op Hawaii-gerichte tsunami kan ontstaan die resulteert in acht tot negen meter hoge golven voor de kust van de archipel. Het zou betekenen dat de sedimenten die ontdekt zijn in het zinkgat inderdaad van zo’n monstertsunami afkomstig kunnen zijn.

Meer sedimenten
Om die conclusie te staven, gingen de onderzoekers nog een stap verder. Ze bestudeerden afzettingen op Sedanka-eiland (voor de kust van Alaska) en langs de westkust van Canada en de Verenigde Staten. Koolstofdatering suggereert dat de afzettingen op deze locaties en in het zinkgat allemaal afkomstig zijn van dezelfde tsunami.

De onderzoekers verwachten dat een zware aardbeving die resulteert in een tsunami zoals die 500 jaar geleden op Hawaii toesloeg ongeveer elke 1000 jaar plaatsvindt. Heel concreet betekent dat dat er een 0,1 procent kans is dat het in een gegeven jaar gebeurt. Voor beleidsmakers op Hawaii reden genoeg om naar aanleiding van dit onderzoek de evacuatieplannen voor de bijna één miljoen inwoners tellende archipel te herzien. “We bereiden ons voor op de ergste tsunami die waarschijnlijk in de komende honderd jaar plaats gaat vinden,” stelt geofysicus Gerald Fryer. Hij was niet bij het onderzoek betrokken, maar werkt voor het Pacific Tsunami Warning Center op Hawaii. “De tsunami die Japan raakte, was een gebeurtenis die één keer in de duizend jaar plaatsvindt en dit scenario is ook zo’n gebeurtenis.”

Bronmateriaal

"Massive debris pile reveals risk of huge tsunamis in Hawaii" - AGU.org
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door USGS.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd