Mug heeft een zwak voor kinderen met malaria

De lichaamsgeur van kinderen met veel malariaparasieten in het bloed blijkt te veranderen. En muggen merken dat.

Onderzoek van de Wageningen Universiteit toont aan dat kinderen die besmet zijn met de malariaparasiet een iets andere lichaamsgeur krijgen. En met die lichaamsgeur trekken ze muggen aan die de malariaparasiet kunnen overdragen. Het betekent dat de kans dat malariapatiënten gebeten worden door de muggen groter is. En wanneer zij gebeten worden, kan de malariaparasiet die in hun lichaam huist met de mug meeliften en weer andere mensen infecteren.

De malaria-infectie kent verschillende stadia: de asexuele fase. de submicroscopische gametocyt-fase of de microscopische gametocyt-fase. Alleen in de laatstgenoemde fase kan de parasiet op andere mensen worden overgedragen. Dat gebeurt middels muggen: muggen bijten een mens met malaria, worden zo zelf geïnfecteerd en dragen – wanneer ze iemand anders bijten – de parasiet over op een nieuwe gastheer.

Experiment
Onderzoeker Annette Busula trekt die conclusie op basis van experimenten, uitgevoerd in Kenia. Ze bestudeerde Keniaanse schoolkinderen die tussen de 5 en 12 jaar oud waren. Sommige van deze kinderen waren vrij van malaria. De anderen hadden een malaria-infectie in een steeds verder gevorderd stadium (zie kader). Busula ging na hoe muggen die malaria over kunnen dragen op de lichaamsgeur van de kinderen reageerden. Natuurlijk liet ze de muggen niet echt bij de kinderen in de buurt komen. In plaats daarvan leidde ze de lichaamsgeur van de kinderen door een buis en keek ze vervolgens of de muggen de geur achterna gingen en de buis in vlogen.

Aantrekkelijker
Uit het onderzoek blijkt dat de lichaamsgeur van kinderen voor de muggen per definitie aantrekkelijker was dan een controlegeur (een gestandaardiseerde, synthetische menselijke lichaamsgeur). Verder blijkt dat de geur van kinderen die de malariaparasiet bij zich dragen en bij wie de infectie in de microscopische gametocyt-fase (dus overdraagbaar) is, twee keer aantrekkelijker is dan de lichaamsgeur van kinderen met geen of heel weinig malariaparasieten in het bloed.

Verspreiding en preventie
Het onderzoek geeft meer inzicht in de verspreiding van malaria: als kinderen met malaria vaker gebeten worden door muggen, kan malaria zich sneller verspreiden. Maar het biedt wellicht ook handvatten voor de bestrijding van malaria. Wellicht kunnen onderzoekers de lichaamsgeur van een met malaria besmet kind nabootsen en vervolgens gebruiken om malariamuggen in de val te lokken. Zo kan de populatie malariamuggen flink worden uitgedund, waardoor ook de kans dat deze muggen mensen steken, kleiner wordt.

Malaria is nog altijd een groot probleem. Naar schatting zijn in 2015 zo’n 429.000 mensen aan de ziekte overleden. Zeventig procent van de overleden mensen leefde in Afrika en was jonger dan vijf jaar. Wetenschappers werken hard om malaria te bestrijden. Zo presenteerden Wageningse onderzoekers vorig jaar een muggenval die het aantal muggen op een Keniaans eiland met maar liefst 70 procent liet afnemen. Ook het aantal mensen met een malaria-infectie nam met 30 procent af. En volgend jaar hopen onderzoekers in drie Afrikaanse landen te gaan experimenteren met ‘s werelds eerste malaria-vaccin.

Bronmateriaal

"Kinderen met malaria voor muggen extra aantrekkelijk" - Wageningen University & Research
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Jim Gathany / CDC

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd