Mysterieus dier krijgt na 120 jaar eindelijk een naam

Meer dan 120 jaar wisten onderzoekers niet wat ze met dit dier aanmoesten: waar op de evolutionaire stamboom hoorde het thuis? Nieuwe fossiele resten bieden eindelijk duidelijkheid. Het inmiddels uitgestorven dier blijkt te behoren tot een groep waarvan we dachten dat deze al veel eerder uitstierf.

In 1891 vonden onderzoekers de resten van het dier terug. En sindsdien is het een mysterie. “Het is één van die dieren die met een foto en slechts één voetnoot in de boeken wordt opgenomen,” vertelt onderzoeker John Wible. “En die voetnoot zou stellen: ‘We weten niet wat het is’.” Best frustrerend om niet in staat te zijn om de goed bewaard gebleven fossiele resten te identificeren. Het dier bleek niet zulke eenduidige eigenschappen te hebben, waardoor het lastig was om het te classificeren. Was het een buideldier? Of toch een dier met een placenta? Het enige wat onderzoekers met zekerheid dachten vast te kunnen stellen, was dat het dier onder de grond leefde en daar voornamelijk wormen at.

Necrolestes
In 2011 kwam er door een nieuwe ontdekking eindelijk schot in de zaak. Wetenschappers ontdekten de resten van een nieuw zoogdier: Necrolestes. Het dier behoort tot een groep dieren die inmiddels is uitgestorven: Meridiolestida. De onderzoekers ontdekten dat er nog al wat overeenkomsten waren tussen Necrolestes en het mysterieuze dier dat in 1891 voor het eerst was aangetroffen. De onderzoekers concluderen nu dan ook dat het mysterieuze exemplaar het laatste lid van de groep Meridiolestida was. Een verrassing: wetenschappers dachten dat het laatste lid van deze groep kort na het uitsterven van de dino’s verdween. Maar het mysterieuze exemplaar dat nu tot deze groep bleek te behoren, is ‘slechts’ zestien miljoen jaar oud: het bewijs dat leden van deze groep het nog heel lang na de massa-extinctie volhielden. “Het is het Lazarus-effect,” vertelt Wible. Daarvan is sprake als een soort waarvan we denken dat deze is uitgestorven toch nog in leven blijkt te zijn of toch nog langer blijkt te hebben geleefd dan gedacht. “Hoe kon dit dier zo lang overleven zonder dat iemand het door heeft gehad?”

Necrolestes patagonensis. Afbeelding: Jorge Gonzalez (reconstructie) / © Guillermo W. Rougier / PNAS.
Levensstijl
Dat het dier (dat de naam Necrolestes patagonensis heeft gekregen) de massa-extinctie overleefde en het daarna nog zo lang in Zuid-Amerika volhield, heeft waarschijnlijk alles te maken met zijn levensstijl, diep onder de grond. “Het moet in een ecologische niche hebben geleefd die het in staat stelde om te overleven.”

Het onderzoek heeft wetenschappers aan het denken gezet. We weten maar vrij weinig over het verloop van de massa-extinctie en het leven erna in Zuid-Amerika. Veel meer weten we van Noord-Amerika en Eurazië en vaak worden onze bevindingen omtrent die delen van de wereld heel gemakkelijk op andere werelddelen (zoals Zuid-Amerika) geprojecteerd. Een slecht idee, zo blijkt nu. “We kunnen dat niet meer doen,” stelt onderzoeker Guillermo Rougier. “Het verhaal is veel complexer, het is eigenlijk een heel ander verhaal.” Onderzoeker Matt Lamanna onderschrijft dat. “Veel wat we denken te weten van de Krijt-Tertiarmassa-extinctie is afkomstig van gegevens uit het westen van Noord-Amerika. Naarmate de database met fossiele resten uit andere delen van de wereld groeit, zal ons begrip van die extinctie ongetwijfeld blijven veranderen.”

Bronmateriaal

"" - xx
Afbeelding bovenaan dit artikel: Jorge Gonzalez (reconstructie) / © Guillermo W. Rougier / PNAS.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd