Agnolo di Cosimo, beter bekend als Bronzino schilderde in de zestiende eeuw een portret van de naakte hofnar Braccio di Bartolo. De dwerg keek vanuit het schilderij jaren uit over het hof van de Medici, maar werd in de achttiende eeuw overgeschilderd. Men vond het schilderij te obsceen. Nu hebben experts het kunstwerk weer in ere hersteld.
De dwerg die op het schilderij te zien is, werkte als nar aan het hof van de invloedrijke Medici-familie en zou één van de favorieten van de groothertog van Toscane zijn geweest. Hij heette Braccio di Bartolo, maar werd – hoe ironisch – ook wel Morgante genoemd, naar de epische gigant Morgante Maggiore.
Voor- en achterkant
Het schilderij is opvallend. Het heeft namelijk een beschilderde voor- en achterkant. Voor is het vooraanzicht van de persoon te zien en op de achterkant – u raadt het al – de achterzijde. De hofnar heeft een uil op zijn arm. Waarschijnlijk gebruikte hij deze om kleine vogeltjes te vangen.
Bacchus
De mensen in de achttiende eeuw konden de aanblik van zoveel naaktheid niet verdragen en veranderen de dwerg in een Bacchus-figuur. Zijn lichaam werd bedekt met wijnbladeren en de gêne verdween. Klik hier voor deze gekuiste versie.
Vernederd
Er bevonden zich heel veel dwergen aan het hof van de Medici. Ze amuseerden de elite, maar waren ook vaak het pispaaltje. Datzelfde gold ook voor Di Bartolo, ook al was hij de favoriet van de groothertog. Uit de overlevering blijkt dat de dwerg vaak vernederd werd en zelfs naakt moest vechten met een aap.
Discussie
Het schilderij van Bronzino lijkt gemaakt te zijn als een reactie op een verhitte discussie die in die tijd heerste: wat was nobeler: de beeldhouwkunst of schilderijen? Bronzino toont in zijn werk aan dat hij in staat is om een hele gebeurtenis en zelfs het verloop van tijd in een schilderij te vangen en dat lijkt een goed argument voor de schilderkunst te zijn.
Voor foto’s van het ‘ongekuiste’ schilderij kunt u hier terecht.
