NASA heeft eerste aanwijzing voor leven op Mars mogelijk vernietigd

Maar de ruimtevaartorganisatie kon er niks aan doen: het ging waarschijnlijk per ongeluk.

Die voorzichtige conclusie zou je kunnen trekken op basis van een onderzoek dat in het blad Journal of Geophysical Research Planets is verschenen. In het paper buigen onderzoekers zich nog eens over metingen die tijdens de Viking-missie hebben plaatsgevonden.

Een replica van een Viking-lander. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech / University of Arizona.
De Viking-missie
De Viking-missie bestond uit twee orbiters en twee landers en ontvouwde zich in 1975. De orbiters en landers werden in dat jaar gelanceerd en op weg gestuurd naar de rode planeet. Met name rondom de landers had men hooggespannen verwachtingen. Deze waren namelijk uitgerust met instrumenten waarmee eventueel leven in de Martiaanse grond kon worden opgesnord. Tijdens één van de experimenten werd een voorzichtige aanwijzing gevonden dat er leven was op Mars, maar nadat men er tijdens vervolgexperimenten niet in slaagde om organische moleculen – de bouwblokken voor leven zoals wij dat kennen – te vinden, werden die resultaten toch toegeschreven aan niet-biologische processen.

Mysterie
Dat de Viking-landers er niet in slaagden om organische moleculen te detecteren, was een grote verrassing en een mysterie. Want onderzoekers wisten toen al dat organisch materiaal door kometen en meteorieten op planeten werd afgezet. En ook Mars getuigde toch behoorlijk van wat inslagen. Het mysterie omtrent de resultaten van de Viking-landers werd zo mogelijk nog groter toen Marsrover Curiosity enkele decennia later voet op Mars zette. De rover ontdekte namelijk al spoedig dat Mars wél over organische moleculen beschikte. Hoe konden de Viking-landers dat gemist hebben? In het nieuwe paper komt een mogelijk antwoord op die vraag. Onderzoekers stellen namelijk dat de Viking-landers mogelijk wel organische moleculen in handen hebben gehad, maar deze tijdens de analyse vernietigd hebben.

Perchloraat
Hoe zou dat dan zijn gegaan? Eerder onderzoek op Mars heeft tevens uitgewezen dat de grond rijk is aan perchloraat: een zout van perchloorzuur dat kan exploderen wanneer het opwarmt. En wat deden de Viking-landers voor analyse van de Martiaanse grond? Ze warmden de grond op. Geen wonder dat onderzoekers dan ook al langer vermoeden dat de Viking-landers de organische moleculen die zij verzamelden, nog voor de analyse verbrandden. Maar echt bewijs daarvoor was er niet. Tot nu. In het nieuwe paper stellen onderzoekers dat ze een mogelijke aanwijzing hebben gevonden voor verbranding van organische moleculen in de Viking-lander.

Chloorbenzeen
“We zochten in de Viking-data naar een mogelijk product van een reactie tussen het zout en organische moleculen,” zo schrijven de wetenschappers. En dat vonden ze: “We vonden bewijs voor chloorbenzeen”. Dit stofje ontstaat wanneer je organische moleculen met perchloraat verbrandt.

Het lijkt waterdicht bewijs. Maar de onderzoekers houden zelf nog een slag om de arm. Zo kunnen ze niet uitsluiten dat het stofje afkomstig is van de aarde en aan boord van de Viking-landers naar Mars reisde. Tegelijkertijd moet echter worden opgemerkt dat alles er wel op wijst dat het chloorbenzeen op Mars is ontstaan. “We concluderen dat de chloor-component van chloorbenzeen Martiaans is en dat de koolstof-component van chloorbenzeen een Martiaanse oorsprong lijkt te hebben,” zo schrijven de onderzoekers. Al met al lijkt het er dan ook sterk op dat NASA een stevig argument voor de leefbaarheid van Mars per abuis heeft vernietigd.

Bronmateriaal

"Identification of chlorobenzene in the Viking gas chromatograph‐mass spectrometer data sets: Reanalysis of Viking mission data consistent with aromatic organic compounds on Mars" - Journal of Geophysical Research Planets

Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA / JPL-Caltech / University of Arizona

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd