Neanderthalers deden aan gezondheidszorg om te overleven

Ze hielpen elkaar bij verwondingen en bevallingen. En dat was niet alleen uit medelijden, zo suggereert nieuw onderzoek.

Verschillende studies hebben reeds aangetoond dat Neanderthalers voor elkaar zorgden. Zo zijn er verschillende behoorlijk gehavende Neanderthalers teruggevonden die ondanks hun verwondingen toch nog geruime tijd overleefden en soms zelfs volledig herstelden. Iets wat in veel situaties vrijwel onmogelijk moet zijn geweest zonder hulp van soortgenoten.

Verloskundige zorg
Naast het behandelen van verwondingen acht onderzoeker Penny Spikins het ook aannemelijk dat Neanderthalers elkaar hielpen tijdens bevallingen. Ze wijst erop dat de vorm van het bekken van Neanderthaler-vrouwen vergelijkbaar is met dat van moderne mensen. Ook kregen Neanderthalers kinderen die bij de geboorte ongeveer net zo’n groot hoofd hadden als de onze. Het lijkt dan ook aannemelijk dat de Neanderthalers tijdens bevallingen met dezelfde uitdagingen en complicaties te maken hadden als moderne mensen. “Het is waarschijnlijk dat ze elkaar hielpen bij geboortes, iets wat verloskundigen vandaag de dag doen,” aldus Spikins.

Waarom?
Grote vraag is natuurlijk waarom de Neanderthalers een dergelijk gezondheidszorgsysteem op poten zetten. En daar hebben Spikins en collega’s nu onderzoek naar gedaan. “Was het iets wat ze gewoon deden of was het van fundamenteel belang voor hun overlevingsstrategieën?” Spikins en collega’s bogen zich over de resten van meer dan dertig Neanderthalers die bij leven duidelijk ernstige en minder ernstige verwondingen hadden opgelopen, maar daarna toch nog een tijd hadden geleefd. “De mate van verwondingen en herstel van ernstige situaties, zoals een gebroken been, suggereert dat anderen hebben bijgedragen in de zorg en niet alleen hielpen om de pijn te verminderen, maar ook vochten voor het overleven (van de patiënt, red.), zodat deze weer gezond werd en actief deel kon nemen in de groep.”

Wist je dat…
…onderzoekers recent het kind van een Neanderthaler en Denisovamens hebben ontdekt?

Kleine groepen
De onderzoekers wijzen erop dat de Neanderthalers in kleine groepen leefden en het verlies van een groepslid een enorme impact moet hebben gehad op de gehele gemeenschap. Verwondingen moeten voor Neanderthalers een ernstigere bedreiging hebben gevormd dan ziekten; Neanderthalers leefden niet in een omgeving of in grote gemeenschappen waar ziekteverwekkers een groot risico vormen. “Wanneer we kijken naar de dagelijkse risico’s en gevaren die komen kijken bij het jagen en vinden van voedsel en het bevallen (…) is het niet verrassend dat zij handelingen ontwikkelden die de gezondheid verbeterden en de sterftekans verkleinden,” aldus Spikins.

Overlevingsstrategie
Voor Spikins en collega’s is het dan ook duidelijk: de gezondheidszorg onder Neanderthalers was in ieder geval deels een echte overlevingsstrategie, gericht op het voortbestaan van de groep en dus de soort. “We kunnen gezondheidszorg nu beginnen te zien als een patroon van evolutionair significant collaboratief gedrag, naast het samen jagen, het delen van voedsel en het ouderschap. Het kan ook verklaren waarom het leveren van zorg aan mensen die dat vandaag de dag nodig hebben zo’n belangrijk onderdeel is van het menselijk leven.”

Spikins en collega’s zijn zeker nog niet klaar met de gezondheidszorg onder Neanderthalers. Ze hebben al plannen voor vervolgonderzoek, waarbij ze willen kijken hoe Neanderthalers elkaar zorg hebben kunnen bieden en wanneer ze daar mee begonnen zijn.

Bronmateriaal

"Neanderthal healthcare practices crucial to survival" - University of York

Afbeelding bovenaan dit artikel: 12019 / Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd