Neanderthalers maakten diep in Franse grot mysterieuze cirkels

De cirkels zijn zo’n 176.500 jaar oud en wijzen er opnieuw op dat Neanderthalers veel verder ontwikkeld waren dan velen denken.

Wetenschappers ontdekten de cirkels in een grot in het zuidwesten van Frankrijk: de pas in 1990 ontdekte Bruniquel-grot. Nog niet eerder zijn zulke oude en complexe, door mensen gemaakte constructies onder de grond aangetroffen, zo benadrukken de onderzoekers in hun paper.

Neanderthalers
De cirkels moeten wel door Neanderthalers zijn gemaakt. Datering wijst uit dat de cirkels zo’n 176.500 jaar oud zijn en dus stammen uit een tijd waarin de moderne mens nog geen voet in Europa had gezet.

Stalagmieten
De cirkels zijn gemaakt van stalagmieten: druipsteenpilaren die vanaf de grond omhoog groeien. De Neanderthalers braken deze stalagmieten af en plaatsten ze in twee ovaalvormige cirkels. De constructies zijn opgebouwd uit maximaal vier lagen en hier en daar aan de buitenkant gestut. De grootste cirkel heeft een oppervlak van zo’n 30 vierkante meter. Samen bevatten de cirkels zo’n 400 van deze afgebroken stalagmieten. Als je al die stalagmieten op een rij zou leggen, zou je een afstand van zo’n 112 meter kunnen overbruggen. De 400 stalagmieten wegen samen zo’n 2,2 ton.

Een reconstructie van de twee cirkels. Afbeelding: Universiteit van Bordeaux.
Een reconstructie van de twee cirkels. Afbeelding: Universiteit van Bordeaux.

Diep in de grot
De cirkels bevinden zich zeer diep in de grot: op zo’n 336 meter van de ingang. “Het wijst erop dat mensen uit deze periode de ondergrondse omgeving reeds onder de knie hadden,” zo schrijven de onderzoekers.

Vuur
Naast de twee cirkels zijn er nog vier kleinere bouwsels van de Neanderthalers in de grot te vinden. Alle zes bouwwerken bevatten sporen van vuur en verbrande resten van botten. “Het onderzoek laat zien dat Neanderthalers het vuur helemaal onder de knie hadden, zonder vuur zouden ze niet zo ver in deze grot door hebben kunnen dringen, omdat het er compleet donker is,” stelt onderzoeker Jacques Jaubert.

Er heeft uitgebreid onderzoek plaatsgevonden naar de cirkels. Afbeelding: Etienne FABRE CASS.
Er heeft uitgebreid onderzoek plaatsgevonden naar de cirkels. Afbeelding: Etienne FABRE CASS.

Mysterieus
Hoewel het onderzoek heel wat onthuld over deze bouwsels, blijven de constructies toch wat mysterieus. De onderzoekers wijzen erop dat Neanderthalers niet in grotten leefden. Dus wat was dan de rol van deze ondergrondse plek? Was het een toevluchtsoord in tijden van gevaar? Of was het een plek waar rituelen werden uitgevoerd? Dat is in dit stadium nog onduidelijk.

Eén ding staat wel vast: dit onderzoek toont opnieuw aan dat we de Neanderthalers zeker niet moeten onderschatten. Lang werden de mensachtigen gezien als lomp en misschien zelfs dom. Maar er duikt steeds meer bewijs op dat erop wijst dat de Neanderthalers heel intelligent waren. En deze ontdekking past in dat rijtje. “Deze suggereert dat Neanderthalers in deze groep elkaar hielpen en reeds een sociale organisatie hadden ontwikkeld die zeker ‘moderner’ was dan we eerder dachten,” vertelt Jaubert.

Bronmateriaal

"Constructies in Zuid-Franse grot maken neanderthaler moderner" - Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd