Nederlandse onderzoekers geven immuuntherapie tegen kanker een enorme boost

ringstructuur

Wetenschappers hebben ontdekt hoe antilichamen de ‘opruimdienst’ in ons lichaam aanzetten om tumorcellen op te ruimen en vernietigen. Het onderzoek kan immunotherapie – dat reeds ingezet wordt in de strijd tegen kanker – wellicht een boost geven.

Kanker kan op verschillende manieren behandeld worden. Een behandeling die momenteel sterk in opkomst is, is de immunotherapie. Hierbij wordt het eigen lichaam ingeschakeld om kanker te verslaan. Artsen zetten dan antilichamen in die specifiek aan tumorcellen binden. Die tumorcellen krijgen door die antilichamen het stempel ‘afval’ opgedrukt, waarna de opruimdienst in ons lichaam (ook wel het complementsysteem genoemd) de cellen als ‘afval’ herkent en vernietigt.

Interactie
“We wisten al decennia lang dat het complementsysteem van groot belang is,” vertelt onderzoeker Piet Gros, verbonden aan de Universiteit Utrecht. “Maar het was nog niet duidelijk hoe de interactie tussen antilichamen en het complementsysteem precies in zijn werk gaat op moleculair niveau.” Een nieuw onderzoek – van de Universiteit Utrecht, het Leids Universitair Medisch Centrum en Genmab – brengt die interactie nu in kaart.

Ringstructuur
De onderzoekers bestudeerden hoe de antilichamen zich wanneer ze zich aan een tumorcel binden, organiseren. Ze zagen hoe zes antilichamen een ringstructuur vormen op de tumorcel (zie afbeelding hierboven). Die ringstructuur doet vervolgens dienst als een soort docking station voor de opruimdienst. De vernietiging van de tumorcellen is uiteindelijk het resultaat van een kettingreactie.

Effectiever
Maar de onderzoekers gingen nog een stap verder. Ze veranderden de antilichamen iets waardoor deze de ringstructuur gemakkelijker konden vormen. Het resultaat? De tumorcellen konden nog effectiever vernietigd worden. Meer onderzoek is nu nodig om de antilichaamtherapie nog effectiever en op grotere schaal inzetbaar te maken.

Het onderzoek is verschenen in het blad Science. Vrijwel tegelijkertijd verscheen in het blad Proceedings of the National Academy of Sciences een ander onderzoek dat immuuntherapie een duwtje in de rug kan geven. Het wetenschappelijke blad meldt dat onderzoekers van de Universiteit Utrecht, Intravacc en het RIVM duizenden nieuwe peptide antigenen hebben opgespoord. Peptide antigenen zijn stukjes eiwit die aan de buitenkant van cellen herkenbaar zijn voor het afweersysteem. Ze wijzen dat afweersysteem op de aanwezigheid van cellen die een virus of bacterie bij zich dragen of op cellen die beschadigd of afwijkend zijn (zoals tumorcellen). Wanneer we immuuntherapie effectiever willen inzetten of een vaccin tegen kanker willen ontwikkelen, is het belangrijk dat we weten welke antigenen ons afweersysteem precies waarschuwen voor de aanwezigheid van tumorcellen. Dankzij dit nieuwe onderzoek – waaraan een nieuwe methode om peptide antigenen op te sporen ten grondslag lag – is het aantal bekende peptide antigenen enorm uitgebreid.

Bronmateriaal

"Activering ‘opruimdienst’ tegen tumorcellen in kaart gebracht" - UU.nl
"Duizenden onbekende antigenen opgespoord" - UU.nl
De afbeelding bovenaan dit artikel is afkomstig van de Universiteit Utrecht.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd