Lang werd gedacht dat de oude Romeinen ‘echt’ veel mooier vonden dan ‘nep’. Maar dat klopt niet helemaal, zo bewijst een Nederlandse onderzoeker nu.
Tegenwoordig hangen ze in heel veel tuinen: van die buitenschilderijen die je een doorkijkje geven en je – als je er recht voor zit en oogkleppen opzet – laten geloven dat je in Toscaans landschap of prachtig onderhouden bloementuin zit. Houd je er ook zo van? Dan ben je in goed gezelschap. Onderzoek suggereert namelijk dat ook de Romeinen hun neus niet optrokken voor dergelijke ‘nep-taferelen’.
Het onderzoek
Classica Suzanne van de Liefvoort trekt die conclusie nadat ze antieke bronnen bestudeerde en onderzoek deed in huizen in twee Romeinse steden: Pompeii en Herculaneum. Beide steden zijn doordat ze onder een aslaag van de Vesuvius terecht kwamen, goed bewaard gebleven. Van de Liefvoort stapte de huizen binnen om te kijken hoe ze eruit zien als je door de voordeur binnenkomt of de woonkamer ingaat. Ze keek wat er in de verschillende vertrekken te zien is, waar het oog naar toetrok en hoe de belangrijkste kamers in de huizen waren ingericht. “Je moet echt proberen te kijken als een Romein,” stelt ze.
Nep is ook goed
Het belangrijkste voor een Romein is of de inrichting van zijn huis klasse en smaak uitstraalt, wat hij uitdraagt met een decoratie, niet of het nep of echt is, zo concludeert Van de Liefvoort. “Als een Romein moest kiezen tussen goedkoop echt marmer of geschilderd duur marmer, dan kiest hij voor dat laatste.” Met haar onderzoek rekent Van de Liefvoort af met het beeld dat wij van de Romeinen hebben. Dat beeld stelt dat de Romeinen ‘echt’ beter vonden dan ‘nep’ en is volgens Van de Liefvoort geredeneerd vanuit onze tijd.
Bewijs daarvoor vond ze niet alleen in de huizen in Pompeii en Herculaneum, maar ook in antieke bronnen. Bijvoorbeeld de pennenvruchten van Plinius de Oude. “Je leest bij hem bijvoorbeeld dat de Romeinen heel erg veel respect hadden voor de natuur en daarmee ook voor mensen die dat konden overtreffen in de schilderkunst. Het feit dat ook voor de allerhoogste kringen ‘neptuinen’ werden geschilderd, is nog een argument voor het idee dat ‘nep’ misschien wel beter is dan echt.”
