Niet water, maar wind vormde enorme berg op Mars

Gale-krater met in het midden Mount Sharp

Nieuw onderzoek wijst erop dat Mount Sharp – een enorme berg op Mars – toch niet door toedoen van water tot stand is gekomen. Een desillusie, zeker aangezien het vermoeden dat zich bij de berg ooit een meer bevond één van de redenen was om Marsrover Curiosity op de berg af te sturen.

Mount Sharp is ongeveer 5,5 kilometer hoog en bevindt zich in een enorme krater: de Gale-krater. Lang dachten onderzoekers dat zich in deze krater ooit een gigantisch meer bevond en dat Mount Sharp ontstaan was uit laagjes slib afkomstig van de bodem van dit meer.

Curiosity
Met die theorie in gedachten is het logisch dat NASA’s Marsrover in de Gale-krater landde en nu op de berg afstevent. Als er ergens bewijs te vinden is dat Mars ooit een leefbare planeet (oftewel een planeet met grote hoeveelheden vloeibaar water) was, dan is het wel bij deze berg.

Wind
Maar een nieuw onderzoek zorgt ervoor dat die hele theorie nu in duigen valt. Onderzoekers van de Princeton University en het California Institute of Technology stellen namelijk dat de berg helemaal niet door toedoen van water is ontstaan. In plaats daarvan zou wind ertoe geleid hebben dat Mount Sharp kon ontstaan. De onderzoekers wijzen erop dat wanneer het oppervlak van Mars gedurende de dag opwarmt, er lucht uit de 150 kilometer brede krater opstijgt. ‘s Nachts daalt deze lucht via de steile hellingen van de krater weer neer. Deze winden zouden stof en zand met zich meevoeren en dit in het midden van de krater – waar Mount Sharp zich bevindt – hebben neergelegd. Zo zou gaandeweg de berg zijn ontstaan.

Wind stroomt 's ochtends langs de hellingen van de krater krater (rode pijlen) en langs de flanken van Mount Sharp omhoog. 's Avonds draait dit scenario zich om. De blauwe pijlen laten variabele windpatronen op de bodem van de krater zien. Ook de landingsplaats van Curiosity staat op de afbeelding aangegeven (X). Afbeelding: NASA / JPL-Caltech / ESA / DLR / FU Berlin / MSSS.
Wind stroomt ‘s ochtends langs de hellingen van de krater krater (rode pijlen) en langs de flanken van Mount Sharp omhoog. ‘s Avonds draait dit scenario zich om. De blauwe pijlen laten variabele windpatronen op de bodem van de krater zien. Ook de landingsplaats van Curiosity staat op de afbeelding aangegeven (X). Afbeelding: NASA / JPL-Caltech / ESA / DLR / FU Berlin / MSSS.

Onderzoek
De onderzoekers trekken die conclusie onder meer op basis van gegevens van de Mars Reconnaissance Orbiter. Uit beelden van deze orbiter blijkt dat de laagjes waar Mount Sharp uit is opgebouwd niet min of meer plat op elkaar liggen. En dat zou men wel verwachten als de sedimenten afkomstig zijn uit een meer. Met behulp van computermodellen tonen de onderzoekers vervolgens aan dat wind wel kan leiden tot de opeenstapeling van laagjes waar Mount Sharp uit is opgebouwd.

Meertjes
Het is niet ondenkbaar dat zich in een soort gracht aan de voet van de berg ooit water bevond, zo benadrukken de onderzoekers. Maar Mount Sharp zelf heeft nooit onder water gestaan, zo schrijven ze in het blad Geology. “Onze studie sluit het bestaan van meren in de Gale-krater niet uit, maar suggereert dat het grootste deel van het materiaal waaruit Mount Sharp bestaat door wind is afgezet,” vertelt onderzoeker Kevin Lewis. “Elke dag en nacht heb je te maken met deze sterke winden die op en neer bewegen langs de steile hellingen. En nu blijkt dat het heel natuurlijk is dat een berg zoals Mount Sharp zich in een krater zoals de Gale-krater vormt.”

Op basis van deze nieuwe theorie lijkt de tocht van Curiosity opeens een stuk minder interessant te worden. De zoektocht naar bewijs dat Mars ooit leven bevatte, kan zich inderdaad beter op een ander gebied richten, stelt Lewis. Maar dat maakt het ritje van Curiosity naar Mount Sharp nog niet overbodig, zo benadrukt hij. “Deze uit sedimenten opgebouwde heuvels kunnen ons nog steeds een beeld geven van de historie van het klimaat op Mars. Linksom of rechtsom bouwen we zo een enorm geschiedenisboek op met daarin alle gebeurtenissen die plaatsvonden terwijl dit sediment hier werd afgezet. Ik denk dat Mount Sharp ons nog steeds een ongelofelijk verhaal te vertellen heeft. Maar het gaat alleen niet over een meer.”

Bronmateriaal

"New analysis suggests wind, not water, formed mound on Mars" - Princeton.edu
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA / JPL-Caltech / ESA / DLR / FU Berlin / MSSS.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd