Eerst brachten enorme vulkaanuitbarstingen in India ecosystemen aan het wankelen, waarna de beroemde inslag van een planetoïde of komeet de ecosystemen moeiteloos van de kaart kon vegen.
Aan het eind van het Krijt vond een massa-extinctie plaats. Alle niet-vliegende dinosaurussen en ongeveer driekwart van de planten en dieren op aarde stierven uit. Over de oorzaak van deze massa-extinctie is veel gedebatteerd. Sommige onderzoekers denken dat lokale vulkaanuitbarstingen de schuldigen zijn. Anderen wijzen de planetoïde of komeet die 66 miljoen jaar geleden op aarde insloeg als boosdoener aan. Weer andere onderzoekers denken dat een combinatie van die twee – de vulkaanuitbarstingen en de inslag – onder meer de dino’s fataal werd.
Stijgende temperaturen
Een nieuw onderzoek lijkt die laatste theorie nu te onderschrijven. Onderzoekers analyseerden de chemische samenstelling van de gefossiliseerde schelpen van weekdieren die ten tijde van het Krijt in de Zuidelijke Oceaan leefden. Deze chemische samenstelling verraadt de temperatuur van het water dat deze weekdieren omringde. De onderzoekers ontdekten dat die watertemperatuur in korte tijd twee keer steeg. Die twee stijgingen vinden kort voor het einde van het Krijt plaats, tegelijkertijd met twee andere gebeurtenissen: enorme vulkaanuitbarstingen in India en – zo’n 150.000 jaar later – de inslag van een planetoïde of komeet op aarde.
De vulkaanuitbarstingen
Waarschijnlijk zorgden enorme vulkaanuitbarstingen in Deccan Traps (India) ervoor dat grote hoeveelheden koolstofdioxide in de atmosfeer belandden. Deze deeltjes voorkwamen dat de aarde warmte af kon geven, waardoor de aarde flink opwarmde. De tweede temperatuurstijging – die wel ietsje kleiner was – vond zo’n 150.000 jaar later plaats en werd veroorzaakt door een inslag op het Mexicaanse schiereiland Yucatán.
Twee klappen
“We ontdekten dat de massa-extinctie aan het eind van het Krijt veroorzaakt werd door een combinatie van vulkanisme en een meteorietinslag,” stelt onderzoeker Sierra Petersen. De opwarming door toedoen van de vulkaanuitbarstingen zorgde er wellicht voor dat het ecosysteem onder druk kwam te staan. “Waardoor het ecosysteem veel gemakkelijker kon instorten toen de meteoriet op aarde insloeg,” aldus de onderzoekers.
“Een eerder onderzoek ontdekte dat de extinctie aan het eind van het Krijt op deze locatie (in de Zuidelijke Oceaan, red.) in twee elkaar rap opvolgende pulsen plaatsvond,” stelt Petersen. “Deze twee extinctie-pulsen vallen samen met de twee momenten van opwarming die we geïdentificeerd hebben en weer samenvallen met één van de twee ‘causale gebeurtenissen’.” In andere woorden: het lijkt een tamelijk waterdicht verhaal te zijn.
