De vijvertjes zouden dankzij meteorieten leefbaar zijn geworden.
Het idee dat het leven op aarde begon in kleine, warme plassen water is niet nieuw. Sterker nog: de theorie is er al sinds de tijd van Darwin. Maar voor het eerst hebben onderzoekers de theorie nu uitgebreid getoetst. En het onderzoek suggereert dat de theorie steekhoudend is. “Elke stap leidt heel logisch tot de volgende,” stelt onderzoeker Ralph Pudritz. “Dat ze allemaal aan het eind tot zo’n duidelijk beeld leiden, suggereert dat er wel een kern van waarheid in zit.”
Meteorieten
Volgens de onderzoekers zou het leven op aarde ergens tussen 3,7 en 4,5 miljard jaar geleden zijn ontstaan, nadat meteorieten op aarde insloegen. De ruimtestenen zouden ervoor gezorgd hebben dat voor leven zo essentiële elementen in de warme, kleine vijvers ‘lekten’. Vervolgens gingen die basale moleculaire bouwstenen verbindingen met elkaar aan dankzij afwisselende perioden van droogte en nattigheid. En zo zouden uiteindelijk de eerste zichzelf replicerende RNA-moleculen zijn ontstaan.
RNA
Zo ontstond in eerste instantie op RNA gebaseerd leven. Later zou dat plaatsmaken voor het leven zoals wij dat kennen en dat gebaseerd is op DNA. “DNA is te complex om als het eerste aspect van leven te zijn ontstaan,” stelt Pudritz. “Het moest wel met iets anders beginnen en dat is RNA.”
Oersoepjes
De berekeningen van de onderzoekers suggereren dat de aarde enkele miljarden jaren geleden duizenden van deze kleine, warme vijvertjes herbergde waarin de omstandigheden voor het ontstaan van leven gunstig waren. Je kunt ze zien als een soort oersoepjes waarin het leven bijna gedoemd was om te ontstaan.
Hydrothermale bronnen en ruimtestof
Met hun studie vegen de onderzoekers een andere theorie omtrent het ontstaan van leven van tafel. Die andere theorie stelt dat de eerste levensvormen op aarde ontstonden rondom hydrothermale bronnen op de bodem van de oceaan. De benodigde elementen voor leven zouden daar in aangenaam warm water zijn samengekomen. De onderzoekers achten dat zeer onwaarschijnlijk, omdat de verbindingen die nodig zijn om RNA te verkrijgen natte en droge perioden vereisen. Ook het idee dat stof afkomstig uit de ruimte de aarde trakteerde op de bouwblokken voor RNA is volgens de onderzoekers onjuist. Natuurlijk kan ruimtestof de voor leven zo noodzakelijke elementen op aarde hebben gebracht. Maar het is zeer onaannemelijk dat het ruimtestof het ook in concentraties groot genoeg voor het ontstaan van leven op aarde heeft afgezet. Veel aannemelijker is dan ook dat meteorieten – die miljarden jaren geleden veel vaker op aarde insloegen dan nu – het leven op onze planeet mede mogelijk maakten.
Hoewel het paper op overtuigende wijze de theorie van de kleine warme vijvers onderschrijft, is de theorie nog niet bewezen. Maar nu onderzoekers helder voor ogen hebben welk stappenplan tot leven in kleine, warme vijvers kan hebben geleid, kunnen ze dat stappenplan in het laboratorium gaan toetsen. En zo komen we gaandeweg hopelijk dichter bij een antwoord op die twee prangende vragen: hoe is het leven op aarde ontstaan en hoe waarschijnlijk is het dat diezelfde processen ook op andere planeten (of manen) plaatsvinden?
